Htay Oung (NSS) - နိုဝင်ဘာ ၂၁ 

  ကမ္ဘာ့လူဦးရေအများဆုံး နိုင်ငံကြီးနှစ်ခုဖြစ်တဲ့ တရုတ်နဲ့အိန္ဒိယတို့ဟာ (၁၉၉၀)ပြည့်လွန် စောစောပိုင်းနှစ်များအရောက်မှာ နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးနဲ့ စတင်ထိတွေ့လာကြပြီး ပြိုင်ဘက်တွေပမာလည်းဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ နှစ်နိုင်ငံစလုံး လျင်မြန်စွာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကိုပိုင်ဆိုင်ခဲ့ကြပြီး သန်းရာနဲ့ချီတဲ့ ပြည်သူတွေလည်း ဆင်းရဲတွင်းမှလွတ်မြောက်ခဲ့ကြ တယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုအခါနှိုင်းယှဉ်ရင် တရုတ်တစ်ဦး ချင်းရဲ့ဝယ်ယူမှုစွမ်းအားမှာ အိန္ဒိယထက် နှစ်ဆကျော် နေပြီဖြစ်တယ်။ လူဦးရေချင်း မတိမ်းမယိမ်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံကြီးနှစ်နိုင်ငံအကြား နိုင်ငံသားတစ်ဦးချင်းရဲ့ ပိုက်ဆံနဲ့ ရုပ်ဝတ္ထုပစ္စည်း သုံးစွဲနိုင်စွမ်းကွာခြားရခြင်းဟာ ဘာကြောင့်ဖြစ်ရတာလဲလို့ နယူးဒေလီအခြေစိုက် "အီကောနောမစ်တိုင်းမ်" က မေးခွန်းထုတ်လိုက်ပါတယ်။

တရုတ်နဲ့ အိန္ဒိယတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းတွေမှာ ကွဲလွဲမှုတွေရှိပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံဟာ တစ်ပါတီစနစ် တိုင်းပြည်ဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယက ပါတီစုံ ရွေးကောက်ပွဲစနစ် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိ လူဦးရေ သန်း (၁၄၀ဝ)ကျော်၊ လူမျိုးနွယ်ပေါင်း (၂၀ဝဝ)ကျော်၊  မတူကွဲပြားတဲ့ဘာသာစကား (၁၂၂)မျိုး၊ ကိုးကွယ်မှု ယုံကြည်မှုပေါင်းစုံနဲ့ ဇာတ် / နိမ့်မြင့် ရှုပ်ထွေးလှပါတယ်။

တရုတ်နဲ့အိန္ဒိယတို့ဟာ ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းကို ကွဲပြားတဲ့လမ်းစဉ်တွေနဲ့ ချဉ်းကပ်ခဲ့ကြတယ်။ တရုတ်က  အရုပ်တွေ၊ အီလက်ထရွန်းနစ်ပစ္စည်းမျိုးတို့လို ကုန်ပစ္စည်းများနဲ့ စတင်ကာ ကမ္ဘာ့ကုန်ထုတ်လုပ်မှု ဗဟိုချက်ဖြစ်လာရန် အာရုံစိုက်ခဲ့ပြီး လျှပ်စစ်ကားများနဲ့ ဆီမီးကွန်ဒတ်တာများအထိ တိုး တက်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့  အိန္ဒိယကတော့ အီလက်ထရောနစ် ဆော့ဖ်ဝဲလ်တို့လို ဝန်ဆောင်မှုများကို ပိုမိုအာရုံစိုက်ခဲ့ပါတယ်။ တစ်ပြိုင်နက်တည်းမှာပဲ နှစ်နိုင်ငံစလုံးရဲ့လူဦးရေမှာလည်း မတူကွဲပြားစွာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာပါတယ်။ တရုတ်ရဲ့ တစ်အိမ်ထောင် ကလေးတစ်ဦးမူဝါဒဟာ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကို တွန်းအားပေးတဲ့ လူငယ်လုပ်သားအင်အားကိုဖြစ် ပေါ်စေခဲ့တယ်။ 

လက်ရှိ တရုတ်လူဦးရေရဲ့အချိုးအစား တစ်ခုဟာ အတွေ့အကြုံအတော်ရနေပါပြီ။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အိန္ဒိယကတော့ လူဦးရေပမာဏတစ်ခုကို တိုးတက်နေပြီဖြစ်ပေမယ့် လူအတော်များများမှာ ကတော့ လယ်ယာလုပ်ငန်းခွင်မှ တခြားစက်မှုလုပ်ငန်း တွေဆီရွှေ့ပြောင်းဖို့ လုံလောက်တဲ့အလုပ်အကိုင်တွေ ရှားပါးနေပါတယ်။

ဒါက အများမြင်ရတဲ့ သမားရိုးကျ ဇာတ်ကြောင်းပါ။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီနှစ်နိုင်ငံရဲ့ ရှည်လျားတဲ့သမိုင်းကြောင်းတစ်လျှောက် ခေတ်မီပညာရေးကို လက်ခံကျင့်သုံးပုံအရ ပိုမိုအခြေခံကျတဲ့ တွန်းအားတစ်ခုနဲ့ လည်ပတ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ ခေတ်မီပညာရေးကို ချဉ်းကပ်ပုံကျင့်သုံးပုံ ခြားနားချက်အရ ခုလို ကွဲပြားနေရခြင်းဖြစ်တယ်လို့ဆိုရင် ဘယ်လို သဘောရပါသလဲ။ နီတင်ကူးမားဘာတီနဲ့ လီယန်းအမည်ရှိ ပြင်သစ် နိုင်ငံ ပါရီစီးပွားရေးတက္ကသိုလ်ဘွဲ့လွန်ကျောင်းသား နှစ်ဦးတို့ကတော့ အဲဒီအတိုင်းပဲ ရှုမြင်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

" ကမ္ဘာ့မညီမျှမှုများဆိုင်ရာ သုတေသနဌာန"မှ အိန္ဒိယနဲ့ တရုတ်ကျောင်းသားနှစ်ဦးတို့ဟာ နှစ်နိုင်ငံစလုံးရဲ့ စာသင်ကျောင်းများမှာ ဘာတွေသင် ကြားတယ်၊ ဘယ်လောက်ကြာကြာ ပို့ချပေးခဲ့တယ် ဆိုတာ(၁၉၀ဝ)ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်း တရားဝင်အစီရင် ခံစာများ နှစ်ချုပ်စာအုပ်များမှတစ်ဆင့်လေ့လာပြီး ဒေ တာဘေ့စ်တစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ပေါင်း (၁၀ဝ)အတွင်း သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတို့က ပုံစံချ ခဲ့ကြတဲ့ မတူညီတဲ့သင်တန်းတွေဟာ အဲဒီနိုင်ငံရဲ့ လူ သားရင်းမြစ်၊ စွမ်းရည်နဲ့ ကုန်ထုတ်စွမ်းအားအတွက် သိသာထင်ရှားတဲ့ရလဒ်တွေကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင် ကြောင်းတွေ့ရှိရတယ်လို့ "(၂၁)ရာစု တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယကိုထုဆစ်ခြင်း"အမည်ရှိ သူတို့ရဲ့ ပူးတွဲစာ တမ်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံဟာ အနောက်တိုင်းပုံစံပညာ ရေးမှာ နှစ် (၅၀)ခန့်စောခဲ့တဲ့အတွက် (၂၀)ရာစုအ စပိုင်း အိန္ဒိယရဲ့ကျောင်းသားဦးရေဟာ တရုတ်နိုင်ငံ ထက် ရှစ်ဆကြီးမားခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်ကတော့ ကွန် ဖြူးရှပ်အယူဝါဒရဲ့ ပညာရေးအပေါ်လွှမ်းမိုးမှု အဆုံး သတ်တဲ့ (၁၉၀၅)ခုနှစ် "အင်ပါယာနိုင်ငံတော် စာ မေးပွဲစနစ်"ကို ဖျက်သိမ်းပြီးမှသာ အမီလိုက်နိုင်ခဲ့ တယ်။ (၁၉၃၀)ပြည့်နှစ်တွေမှာ တရုတ်ရဲ့ စုစုပေါင်း ကျောင်းသားကျောင်းအပ်နှံမှုအရေအတွက်ဟာ အိန္ဒိယနဲ့ တန်းတူဖြစ်လာပါတယ်။

(၁၉၅၀)ပြည့်နှစ်တွေမှာ "တရုတ်ပြည်သူ့ သမ္မတနိုင်ငံ"အဖြစ် အသစ်ထူထောင်ခဲ့တယ်။ အလယ်တန်းကျောင်းတွေမှာ ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန် ရေး (၁၉၆၆ -၁၉၇၆) လှုပ်ရှားမှု ပေါ်ပေါက်ခဲ့စေကာမူ ပညာရေးအခြေအနေမှာတော့ တည်ငြိမ်တဲ့ တိုးတက် မှုကိုရရှိခဲ့ပါတယ်။ သို့သော်လည်း ယဉ်ကျေးမှုတော် လှန်ရေးဟာ အဆင့်မြင့်ပညာရေးအပေါ် အကြီးအ ကျယ်ထိခိုက်စေခဲ့ပါတယ်။ (၁၉၈၀)ပြည့်နှစ်စောစော ပိုင်းနှစ်တွေမှာ အိန္ဒိယရဲ့ကောလိပ်ကျောင်း တက် ရောက်သူအရေအတွက်ဟာ တရုတ်ထက် ငါးဆပို များခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ (၂၀၂၀)ပြည့်နှစ်ရောက်တဲ့အခါ အခြေအနေဟာ ပြောင်းပြန်သွားပြီး အဆင့်မြင့်ပညာ သင်ယူဖို့ (ပြည်ပကို)စေလွှတ်တဲ့ တရုတ်ရဲ့တက္က သိုလ်ကျောင်းသားအရွယ်ဦးရေဟာ အိန္ဒိယထက် ပို များလာပါတယ်။

(၁၉)ရာစုနှောင်းပိုင်း ချင်မင်းဆက် ခေါင်း ဆောင်တွေဟာ တရုတ်စစ်တပ်ထုတ်လုပ်မှုကို ပံ့ပိုး ရန်အတွက် လူအများကိုလက်တွေ့ကျတဲ့ အသက် မွေးဝမ်းကျောင်းအတတ်ပညာနဲ့ လေ့ကျင့်သင်ကြား ပေးရန် အာရုံစိုက်ခဲ့ပါ တယ်။ ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့် အိန္ဒိယရှိ ဗြိတိသျှကိုလိုနီအုပ်စိုးရှင်တွေအနေနဲ့ ကုန် ထုတ်လုပ်မှု အခြေခံတည်ဆောက်ရေးမှာ စိတ်ဝင်စား မှုနည်းပါးပြီး စာရေးစာချီများနဲ့ အငယ်တန်းအုပ်ချုပ် သူများ မွေးထုတ်ပေးမယ့် အိန္ဒိယ ပညာရေးစနစ်ကို ပုံဖော်ခဲ့ကြပါတယ်။ ချမ်းသာသူ လူတန်းစားများ လောက်သာ အစိုးရအလုပ်အတွက် လိုအပ်တဲ့ပညာ ရေးကို ရရှိနိုင်ကြပါတယ်။ 

(၁၉၄၇) ခုနှစ် လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် အိန္ဒိယဟာ စာဖတ်ခြင်းနဲ့သင်္ချာကျွမ်းကျင်မှုမျိုးလို အခြေခံပညာရေးကို လျစ်လျူရှုထားပြီး တတိယ အဆင့် ကောလိပ်များမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတဲ့နည်းနဲ့ အဆင့်မြင့်ပညာရေးကို တိုးချဲ့ရန် အာရုံစိုက်ခဲ့ပါတယ်။ အိန္ဒိယရဲ့ အဆင့်မြင့်ပညာရေးအပေါ် ရည်ရွယ်ပုံဟာ စာမတတ်သူနှုန်းထား မြင့်မားမှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်း ရန် လိုအပ်ခြင်းကို အခြေခံတဲ့ ရွေးချယ်မှုဖြစ်ပါတယ်။ (၁၉၆၀)ခုနှစ်များတစ်ဝိုက် အိန္ဒိယမှာ မွေးဖွားသူ ထက်ဝက်ဟာ စာမတတ်ပဲဖြစ်နေချိန် တရုတ်မှာ ၁၀% သာ စာမတတ်သူ ရှိတယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။ အိန္ဒိယကလေးအများစုဟာ သူတို့ကျေးရွာကို ရောက်ရှိလာမယ့် ဆရာဆရာမများမရှိခြင်း သို့မဟုတ် သူတို့မိသားစုများဝမ်းရေးအတွက် အလုပ်လုပ်ရန် လိုအပ်ခြင်းကြောင့် ကျောင်းထွက်ခဲ့ကြပါတယ်။

    ဆန့်ကျင်ဘက်အနေနဲ့ တရုတ်မှာတော့  အောက်ခြေအဆင့်ချဉ်းကပ်နည်းကို ကျင့်သုံးခဲ့ပါ တယ်။ ကလေးအမြောက်အများကို  အနည်းဆုံးငါးနှစ်အထိ ကျောင်းတက်ခွင့်ပေးပြီး အထက် တန်းကျောင်းတက်ခွင့်ကို တိုးချဲ့ခဲ့ပါတယ်။ အတန်းခွဲပေါင်း အများ အပြားနဲ့ အထက်တန်း ကျောင်းများအထိ (၁၂)နှစ် ကြာသင်ယူလေ့လာစေခြင်းကို စတင်ခဲ့ပြီး နောက်ဆုံး (၁၆)နှစ်ကြာသင်ယူရတဲ့ အဆင့်မြင့်ပညာရေးကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်စွာ အာရုံစိုက်လာစေပါတယ်။

ကူးမားနဲ့ ယန်းတို့ရဲ့ လေ့လာမှုဟာ နှစ်နိုင်ငံကောလိပ်ဒီဂရီများရဲ့ ကြီးမားတဲ့ ကွာခြားချက်ကို လည်း ဖော်ထုတ်ခဲ့ပါတယ်။ အိန္ဒိယအနေနဲ့ သမိုင်းကြောင်းအရ လူမှုရေးသိပ္ပံဘွဲ့ရများကို အများအပြားမွေးထုတ်ပေးခဲ့ပြီး တရုတ်ကတော့ သင်ကြားရေး၊ အင်ဂျင်နီယာ၊ ဆေးပညာနဲ့ စိုက်ပျိုးရေးမျိုးတို့လို နယ်ပယ်များမှာ လေ့ကျင့်ရေး၊ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ ပျိုးထောင်ရေးကို ပိုမိုအာရုံစိုက်ခဲ့ပါတယ်။ တကယ်တော့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ အဲဒီပြောင်းလဲမှုဟာ (၁၉၃၀)ခုနှစ်များစောစောပိုင်းကတည်းက စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါ တယ်။ ဖွံဖြိုးပြီး ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး နံပါတ်တစ် အမေရိကန်မှာ ရှေ့နေများ ဝင်ငွေကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သာမန် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ လျင်လျင်မြန်မြန် ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်ဖို့ဆိုရင်တော့ ရှေ့နေများထက် အင်ဂျင်နီယာများကို ပိုမိုလိုအပ်ကြောင်း သုတေသနပြုချက်များအရ သိရပါတယ်။ 

အိန္ဒိယဟာ အထူးသဖြင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ အင်ဂျင်နီယာများစွာကို မွေးထုတ်တဲ့အတွက် လူသိများပေမယ့် အတော်များများဟာ လစာဝင်ငွေပို ကောင်းတဲ့ အနောက်နိုင်ငံများကို ယိုစီးသွားကြပါ တယ်။ တရုတ်ရဲ့ အင်ဂျင်နီယာနဲ့ အသက်မွေးဝမ်း ကြောင်း လေ့ကျင့်ရေးဆိုင်ရာ အလေးထားမှုဟာ နိုင်ငံရဲ့ကုန်ထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်ရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ 

(၁၉၉၀) ပြည့်လွန်နှစ်များအတွင်း တရုတ်နဲ့ အိန္ဒိယနှစ်နိုင်ငံစလုံးမှာ ကြီးမားတဲ့ စီးပွားရေး အလှည့်အပြောင်းများကို ကြုံတွေ့ခဲ့ကြပါတယ်။ တိန့်ရှောင်ဖိန် (၁၉၇၈-၁၉၈၉ ခုနှစ်) လက်ထက် တရုတ်နိုင်ငံဟာ အနောက်နိုင်ငံများရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပါတယ်။ အိန္ဒိယအနေနဲ့ကလည်း  စီးပွားရေးပါရဂူ မန်မိုဟန်ဆင်း ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဖြစ်တဲ့ (၁၉၉၁)ခုနှစ်အရောက် ဆိုရှယ်လစ်မူဝါဒမှ ရုန်းထွက်ခဲ့ပြီး ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်ကို စတင်ခဲ့ပါတယ်။  နောင်မန်မိုဟန်းဆင်းဟာ (၂၀ဝ၄ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၄ ခုနှစ်အထိ) ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံရပြီး နေရူး-အင်ဒီရာဂန္ဓီနဲ့ နာရင်ဒြာမိုဒီ တို့ပြီးလျှင် စတုတ္ထမြောက် ရာထူးသက်တမ်းအရှည်ဆုံး အိန္ဒိယ ခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အိန္ဒိယရဲ့ ပညာရေးစနစ်ဟာ ဗြိတိသျှကိုလိုနီ အုပ်ချုပ်မှုရဲ့ အထက်မှ အောက်သို့ ဩဇာအာဏာ လွှမ်းမိုးတဲ့ ပုံစံအတိုင်းရှိနေဆဲ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

(၁၉၇၆)ခုနှစ် တရုတ်နိုင်ငံမှာ တရားဝင် စာသင်ကျောင်းတက်ခွင့်မှ ပျက်ကွက်ခဲ့တဲ့ အရွယ် ရောက်ပြီးသူ သန်း (၁၆၀) ရှိနေချိန် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ (၁)သန်းသာရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခြေခံပညာရေး ခိုင်မာမှုကိုရရှိထားပြီး တရုတ်နိုင်ငံရှိ လူအများအပြား တို့အနေနဲ့ အိန္ဒိယနဲ့ နှိုင်းယှဉ်မယ်ဆိုရင် တိုင်းပြည် စီးပွားရေး တိုးတက်မှုနှုန်းကို မြန်ဆန်စေရန် အ ထောက်အကူ ဖြစ်ဖွယ်ရှိတယ်လို့ ပြင်သစ် ပါရီစီးပွား ရေးတက္ကသိုလ် နိုင်ငံတကာ မညီမျှမှုများ ဆိုင်ရာဌာန သုတေသနကျောင်းသား နီတင်ကူးမားဘာတီနဲ့ လီ ယန်းတို့ရဲ့ ဘွဲ့လွန်ဒီဂရီအတွက် စာတမ်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။