မောင်တင်ထွန်း (နတ်မောက်) (NP News) - ဧပြီ ၁

မကြာသေးခင်က Democracy at Work ရဲ့ ပရိတ်သတ်တစ်ဦးက “ တကယ်လို့ အမေရိကန် ဒေါ်လာဟာ ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးမှာ လွှမ်းမိုးနိုင်တဲ့ ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေးအဖြစ်ကနေ နေရာဖယ်ပေးရမယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုတွေဖြစ် လာမလဲ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်းမှာ စီးပွားရေးအရ ဘယ်လို ဂယက်ရိုက်ခတ်မှုတွေရှိမလဲ၊ အကြီးအကျယ်ပြို လဲသွားမှာလား” ဆိုတာ သိလိုပါတယ်လို့  မေးပါတယ်။

အဲဒီအမေးကို ပါမောက္ခ ရစ်ချတ် ဝုလ်ဖ်က ဒီလိုဖြေထားပါတယ်။

ဟုတ်ပါတယ်။ ဒေါ်လာငွေကြေးဟာ သူ့ရဲ့အဓိကကျတဲ့အခန်းကနေ တဖြည်းဖြည်းချင်းဆုတ်ခွာ ပေးနေရပါပြီ။ ဒီအတွက် အငြင်းပွားစရာမရှိပါဘူး။ အငြင်းပွားစရာက ဒီဖြစ်စဉ်ဟာ ဘယ်လောက်မြန်မြန်ဆန်ဆန်ဖြစ်လာမှာလဲဆိုတာနဲ့ ဘယ်တော့လဲဆိုတာပါ။ ဖြစ်လာမှာလား မဖြစ်ဘူးလား ဆိုတဲ့ ပြဿနာမဟုတ်တော့ပါဘူး။

ဒီလို ရှုမြင်တာကို လက်ယာနိုင်ငံရေးသမားတွေနဲ့ အမေရိကန် အရင်းရှင်စနစ်ကို မျက်စိစုံမှိတ် ထောက်ခံသူ တချို့ကတော့ သဘောတူကြမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါတောင်မှ ဒေါ်လာဟာ ကမ္ဘာ့လုံးဆိုင်ရာ အဆင့်ကနေ သိသိသာသာကြီး လျှောကျလာနေပြီဆိုတာ သူတို့တွေ့မြင်ကြမှာပါ။ 

အမေရိကန်ဒေါ်လာဟာ ကမ္ဘာ့ငွေကြေးနယ်ပယ်မှာ လွှမ်းမိုးတဲ့နေရာကို ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီး လွန်ခဲ့တဲ့ ၇၅ နှစ်လောက်ကတည်းက ရခဲ့ပါတယ်။ တချို့နိုင်ငံတွေမှာ ဒေါ်လာကို သူ့ကိုယ်ပိုင်ငွေကြေးနဲ့အတူတရားဝင်သုံးစွဲ တာရှိသလို၊ သူတို့ဗဟိုဘဏ်တွေမှာ ရွှေနဲ့အတူ အရန်ငွေကြေးအဖြစ် သိမ်းဆည်းတာမျိုးရှိပါတယ်။ ဒါက သူတို့ ကိုယ်ပိုင်ငွေကြေးရဲ့ ခိုင်မာမှုကိုပြသဖို့ နဲ့ ထောက်ကူဖို့ဘဲဖြစ်ပါတယ်။ 

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေက ဒေါ်လာကို ပိုအသုံးပြုလေလေ၊ ဒါမှမဟုတ် ပိုယုံကြည်လေလေ၊  တခြားနိုင်ငံတွေမရနိုင်တဲ့ စီးပွားရေးအကျိုးအမြတ်တွေကို အမေရိကန်က ခံစားရလေလေပါဘဲ။ 

ပထမဆုံးအနေနဲ့ ရှင်းရှင်းလေးမြင်ရတာတစ်ခုပြောပါ့မယ်။ ကျွန်တော်တို့အမေရိကန်က ကမ္ဘာကို ဒေါ်လာပေးလိုက်တာနဲ့ တခြားနိုင်ငံက ကုန်ပစ္စည်းတွေ ဝယ်လို့ရပါတယ်။ ပြင်သစ်က ဝိုင်တွေ၊ တရုတ်က လူသုံးကုန်ပစ္စည်းတွေနဲ့ အိန္ဒိယက နည်းပညာပစ္စည်းတွေအတွက် သိပ်အဖိုးမတန်တဲ့ စက္ကူပေါ်မှာ တန်ဖိုးတစ်ခုသတ်မှတ်ရိုက်နှိပ်ထားတဲ့ ‌ဒေါ်လာ၊ ဒါမှမဟုတ် အီလက်ထရောနစ် ညီမျှကိန်းတစ်ခု (ဒစ်ဂျစ်တယ် မန်းနီး) ဆိုတာကို ပေးလိုက်ရုံပါဘဲ။

သေသေချာချာစဉ်းစားကြည့်ရင် တော်တော်အံ့သြစရာကောင်းပါတယ်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးက ထုတ်လုပ်တဲ့ စားစရာ၊ စည်းစိမ်ဥစ္စာတွေကို (တကယ်တမ်းမှာ) ဘယ်တော့မှ တောင်းခံမှုလုပ်လေ့မရှိတဲ့ တန်ဖိုးသတ်မှတ် ဖော်ပြထားတဲ့ ဒေါ်လာဆိုတဲ့စာရွက်ကလေးတွေပေးပြီး အမေရိကန်က ဝယ်ယူပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့ တောင်းခံမှု မလုပ်သလဲဆိုတော့ အဲဒီဒေါ်လာကို သူတို့က ယုံကြည်လက်ခံပြီး- သူတို့အချင်းချင်း ရောင်းကြ၊ ဝယ်ကြ၊ သိုလှောင် သိမ်းဆည်းကြတာတွေလုပ်နေကြလို့ပါဘဲ။ 

နောက်ပြီး သူတို့ဆီမှာ ပိုလျှံလာနေတဲ့ ‌ဒေါ်လာတွေကို အမေရိကန်အစိုးရဆီပြန်ပို့ပြီး ငွေချေးပေးပါသေးတယ်။ (အစိုးရငွေချေးစာချုပ်တွေဝယ်တာကိုဆိုလိုသည်) ဒီလိုနည်းနဲ့ ကျွန်တော်တို့ အမေရိကန်အစိုးရက တိုက်ခိုက်တဲ့စစ်ပွဲတွေ၊ အစိုးရအသုံးစားရိတ်တွေကို တခြားနိုင်ငံတွေက ငွေကြေးထောက်ပံ့ပေးပါတော့တယ်။ 

ဒါက အလွန်အရေး ကြီးပါတယ်။ အမေရိကန်အစိုးရက ဒီလိုချေးငှားခြင်းအားဖြင့် ဘတ်ဂျက်လိုငွေကို ဖြည့်တင်းဖို့ အမေရိကန်ပြည်သူတွေဆီက အခွန်တွေအများကြီး ကောက်ဖို့မလိုတော့ပါဘူး။ အဲဒီလို အများကြီး အခွန်ကောက်မဲ့အစား သူတို့ကိုချေးပေးချင်နေတဲ့ နိုင်ငံခြားအစိုးရတွေဆီကို ငွေချေးစာချုပ်တွေရောင်းပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒေါ်လာငွေဟာ ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေးဖြစ်တာကြောင့်  အမေရိကန်ရရှိတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေက အများကြီးဘဲလို့ ပြောရတာဖြစ်ပါတယ်။

တကယ်လို့ ဒေါ်လာရဲ့ အရေးပါမှု ကျဆင်းသွားမယ်ဆိုရင် တခြားနိုင်ငံတွေမှာ ဒေါ်လာကို လက်ခံ သုံးစွဲတာ လျော့နည်းလာမယ်။ ရပ်ဆိုင်းသွားမယ်ဆိုရင် အထက်ကပြောခဲ့တဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေ ပျောက်ကွယ်သွားပါလိမ့်မယ်။ အမေရိကန်စီးပွားရေးအပေါ်မှာ ကြီးမားတဲ့ သက်ရောက်မှုတွေရှိလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အမေရိကန်ဒေါ်လာ လွှမ်းမိုးမှုကျဆင်းသွားဖို့ဆိုတာ ပထဝီနိုင်ငံရေးနဲ့ ဆိုင်ပါတယ်။ 

ကမ္ဘာ့တခြားနိုင်ငံတွေက ထုတ်ကုန်တွေနဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကိုတင်ပို့တဲ့အခါ အမေရိကန်အစိုးရက စိတ်ကြိုက်ရိုက်နှိပ်ထားတဲ့ ဒေါ်လာငွေစက္ကူနဲ့ ပေးချေလိုက်ရုံပါဘဲ။  အဲဒီအကျိုးကျေးဇူးကို အမေရိကန်တွေခံစားရသလို တခြားနိုင်ငံတွေလည်း ရရှိခံစားချင်ကြပါတယ်။ အဲဒီလိုဖြစ်ချင်တဲ့ နိုင်ငံတွေထဲမှာ ယူရို သုံးတဲ့ ဥရောပနိုင်ငံတွေ၊ ယွမ်သုံးတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ စသဖြင့်ပါဝင်ကြပါတယ်။ အဲဒီ ရည်မှန်းချက်ကို တကယ်ရအောင်လက်တွေ့လည်း ကြိုးစားနေကြပါတယ်။ 

အခုတလော BRICS ဘရစ် ဆိုတဲ့အဖွဲ့က အရေးကြီးတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ခုလှမ်းလိုက်တယ်။ ဘရာဇီး၊ ရုရှား၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်နဲ့ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံတွေ ပါဝင်တဲ့အဖွဲ့။ နောက်ထပ်လည်း ခြောက်နိုင်ငံကနေ ဆယ်နိုင်ငံလောက်အထိ တိုးချဲ့ပါဝင်လာမယ့် ဒီအဖွဲ့က တစ်ကမ္ဘာလုံး လူဦးရေရဲ့ တစ်ဝက်လောက်ရှိလာလိမ့်မယ်။ သူတို့က သူတို့ အချင်းချင်းကြားမှာ ဒေါ်လာကို အခြေမခံတဲ့ စီးပွားကုန်သွယ်ရေးကို လုပ်ကြမှာပါ။ သူတို့အထဲမှာ စီးပွားရေး အင်အားအကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ တရုတ်ရဲ့ ယွမ်ငွေကို ဖြစ်ဖြစ်၊ ဒါမှမဟုတ် သီးသန့်ဖန်တီးထားတဲ့ ငွေကြေးတစ်ခုခုကိုပဲဖြစ်ဖြစ် အသုံးပြုဖို့ ရည်မှန်းထားတယ်။ ဒါဟာ အသိသာအထင်ရှားဆုံး အပြောင်းအလဲပါဘဲ။

နောက်ထပ် အဖြစ်အပျက်တစ်ခုရှိပါသေးတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ရက်အနည်းငယ်က တရုတ်နိုင်ငံက ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးမှုနဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းက ကမ္ဘာ့ရန်ဖြစ်ခဲ့ကြတဲ့ ဆော်ဒီအာရေးဗျနဲ့ အီရန်တို့ဟာ ပြေလည်မှုရသွားကြပြီး အပြန်အလှန်သံတမန်အဆက်အသွယ်လုပ်နေကြပြီ။ ဒီမှာသတိထားဖို့က ဆော်ဒီအာရေးဗျနိုင်ငံဆိုတာ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ရေနံထုတ်လုပ်သူဆိုတာပါ။ တရုတ်ဟာ ဆော်ဒီအာရေးဗျ ရဲ့ အကြီးဆုံးကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် အမေရိကန်ကိုကျော်တက်သွားပြီ။ ဒီအပြောင်းအလဲက တော်တော်အရေးကြီးပါတယ်။ ဆော်ဒီရဲ့ အဓိက ရောင်းကုန်က ရေနံစိမ်းပါ။  ရေနံကို အရောင်းအဝယ် လုပ်ကြတဲ့အခါ အရင်ကဒေါ်လာနဲ့ဘဲ စာရင်းရှင်းနေရာကနေ အခုအခါ တရုတ်ယွမ်ငွေနဲ့တန်ဖိုး သတ်မှတ်စာရင်းရှင်းဖို့ ဆွေးနွေးနေကြပါပြီ။ သူတို့အခေါ်အားဖြင့် ပက်ထရိုယွမ် ပေါ့။  

ဒါကြောင့် ဒီနောက်ပိုင်းနှစ်တွေမှာ  ဒေါ်လာစျေးဟာ (တခြားနိုင်ငံငွေနဲ့ လဲနှုန်းမှာ) ကျဆင်းလာလိမ့်မယ်။ အဲဒီလိုအမေရိကန်ဒေါ်လာစျေးကျတဲ့အတွက် အမေရိကန်နိုင်ငံထဲကိုတင်သွင်းတဲ့ နိုင်ငံခြားကုန်ပစ္စည်းတွေဟာ စျေးကြီးလာလိမ့်မယ်။ ကုန်စျေးနှုန်းတွေကြီးလာပြီး ငွေဖောင်းပွမှုနှုန်း မြင့်လာမယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ‌ဒေါ်လာငွေ တန်ဖိုးကျလာပြီး၊ အမေရိကန်ထုတ် ကုန်ပစ္စည်းတွေက ပိုစျေးပေါလာမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ထုတ်ကုန်တင်ပို့ တဲ့နိုင်ငံအဖြစ်ပြောင်းလဲရမှာပါ။ ဒီလိုအပြောင်းအလဲ လုပ်ဖို့က အမြဲလိုလို အခက်အခဲရှိပါတယ်။ အဲဒီအတွက် ပြင်ဆင်မထားရင်၊ အဲဒီအတွက် ကောင်းကောင်းစီမံခန့်ခွဲမှုမလုပ်ခဲ့ရင်  အကြပ်အတည်းတွေထွက်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီ အခက်အခဲအကြပ်အတည်းတွေက အမေရိကန်ရဲ့ ဘဏ်စနစ်ကို ဖြိုလှဲတဲ့အထိ ခြိမ်း ခြောက်လာနိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့်ပြောချင်တာက ဒါဟာ အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။ ဒါဟာ ရှည်လျားတဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြန်လည်ထိန်းညှိမှုပါ။ အမေရိကန်တွေအတွက် သဘောပေါက် လက်ခံနားလည်ဖို့ အလွန်ခက်ခဲတဲ့ အချိန်ကာလဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

ကျွန်တော်တို့ဟာ ယနေ့မှာ နောက်ဆုံးဆယ်စုနှစ်တွေမှာတုန်းကလို ကမ္ဘာကို လွှမ်းမိုးထားနိုင်တဲ့ ပလေယာ မဟုတ်တော့ပါဘူး။ အဲဒီကာလတွေက ကုန်ဆုံးသွားပါပြီ။ ပိုအရေးကြီးတာက ပကတိ လက်တွေ့ အခြေအနေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေ ပေါ်လာပါလိမ့်မယ်။ ဘာဖြစ်လို့လည်းဆိုတော့ တနေ့တခြား အဲဒီအခြေအနေက ပိုပိုပြီး မှန်ကန်လာလို့ဖြစ်ပါတယ်။ 

-  Democracy At Work ချန်နယ်မှ Ask Prof Wolff: Is the U.S. Dollar in Trouble? ကိုဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ပါသည်။

Richard David Wolff မက်ဆာချူးဆက် အမ်းဟတ်စ် တက္ကသိုလ်မှ စီးပွားရေး ပါမောက္ခ တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ယေးလ် တက္ကသိုလ်၊ နယူးယော့ စီးတီးတက္ကသိုလ်၊ အူးတား တက္ကသိုလ်၊ ပဲရစ် ဆိုဘုန်း တက္ကသိုလ်တို့တွင်လည်း စီးပွားရေးပညာကို သင်ကြားပေးခဲ့သည်။