ယွန်း (NSS) - ဇန်နဝါရီ ၁၈

ပုဂံခေတ်ထက် နှစ်ပေါင်း(၁၀၀၀)ကျော်စောကာ ဗုဒ္ဓဘာသာတည်ရှိခဲ့ကြောင်း အထောက်အထားပြသနေသည့် ရှေးဟောင်းစေတီတော်နေရာကို ဆက်လက်မပျက်စီးစေရန် ထိန်းသိမ်းမှုများပြုလုပ်ထားကြောင်း သာသနာရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီး ဌာနထံမှ သိရသည်။

ပုဂံခေတ်ထက်စောသည့် ပျူခေတ်ရှိ အထောက်အထားများနှင့် တွေ့ရှိခဲ့ရသည့် ပေါင်းကူးကုန်းရှေးဟောင်းစေတီတော်ကြီးကို ထပ်မံပျက်စီးမှုများမရှိစေရန် သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများက ထိန်းသိမ်းမှုများ ဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါပေါင်းကူးကုန်းသည် ဧရာဝတီမြစ်ဘေး၊ ပုဂံဒေသတွင်တည်ရှိပြီး မြစ်ရေတိုက်စား သည့်အတွက် စေတီတော်၏အစိတ်အပိုင်း အများအပြားပျက်စီးခဲ့ရာ လက်ရှိတွင် မြေထိန်းနံရံပြုလုပ်ကာ ကာကွယ်ထားကြောင်း သိရသည်။

“ပေါင်းကူးကုန်းကို ထပ်ပြီးတော့ပဲ့မကျအောင် မြေထိန်းနံရံလို အုတ်တွေနဲ့ကာပြီးတော့ ထိန်းထားပါတယ်။ တစ်ချိန်ချိန်မှာ သုတေသနသဘောအရ ဒီအုတ်‌တွေကို ပြန်ခွာပြီး သူ့ရဲ့အတွင်းထဲမှာရှိတဲ့ အုတ်တွေကို သုတေသနလုပ်လို့ရအောင် အနေအ ထားမျိုးထိန်းထားပါတယ်။ နဂိုရှိတဲ့ပုံစံအတိုင်‌တော့မရှိတော့ဘူး တစ်ခြမ်းက ဧရာဝတီမြစ်ကတိုက်စားသွားပြီ။ အဲဒီတော့ ထပ်ပြီးတော့ မပြိုကျအောင် မြေထိန်းနံရံလိုပုံစံမျိုးကို အဆင့်ဆင့်တွေနဲ့ ထိန်းထားပြီးသွားပါပြီ။ သမိုင်းအမွေအနှစ်တွေလည်းရှိတယ်။အရေးလည်းကြီးတယ်”ဟု သာသနာရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီး ဌာန ပုဂံဌာနခွဲမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးကျော်မျိုးဝင်းက NSS ကို ပြောသည်။

အဆိုပါ ပေါင်းကူးကုန်း၏ အတွင်းအုတ်ခဲကျိုးကို ရှေးဟောင်းသု တေသနနည်းပညာသင်တန်းကျောင်း(ပြည်) ဓါတ်ခွဲခန်းတွင် TL dating စမ်းသပ်ခဲ့ရာ အေဒီ ၄ ရာစုခန့်ကဟု အဖြေရလဒ်ထွက်ရှိခဲ့သဖြင့် ပေါင်းကူးကုန်း၏သက်တမ်းသည် ပုဂံခေတ်မတိုင်မီ လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပေါင်း တစ်ထောင်ကျော်ကပင် ဧရာဝတီမြစ်အနီးတည်ရှိနေသည့် ပျူခေတ်ဗုဒ္ဓဘာသာစေတီကြီးတစ်ဆူဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။

“တူးဖော်ရရှိတဲ့ ကုန်းကြီးက ပျူခေတ်ထဲက ရှိခဲ့တာ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်းတစ်ထောင်လောက်ထဲကရှိတာပါ။ တူးဖော်ရရှိမှုတွေအရ ဗုဒ္ဓဘာသာသည် လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း(၁၀၀၀)လောက်ထဲက ရှိပြီးသား။ ပုဂံရယ်လို့မပေါ်ခင်ထဲကိုက ပျူခေတ်မှာထွန်းကားခဲ့တဲ့စေတီကြီးတွေက ဧရာဝတီမြစ်ကမ်း တစ်လျှောက်မှာ တည်ရှိခဲ့ပြီးသားပါ။ ပုဂံလို့ဖြစ်လာမယ့်နေရာမှာလည်း ပျူခေတ်စေတီကြီးတွေက ရှိခဲ့တယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာရောက်ရှိပြီးထွန်းကားခဲ့တာ ပုဂံခေတ်ကမဟုတ်ဘူး။ ပုဂံခေတ်ထက်စောတဲ့ပျူခေတ်ပေါ့။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း(၁၀၀၀)လောက်ထဲက မြန်မာပြည်တစ်ဝှမ်းလုံးမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာရောက်ရှိ ပျံ့နှံနေတာပါ” ဟု ၎င်းကဆက်လက်ပြောသည်။

ပေါင်းကူးကုန်းစေတီတော်ကြီး၏ နောက်ဆုံးကြွင်းကျန်ရစ်သည့် ပုံစံအရ စက်ဝိုင်းပုံစံဟုယူဆရပြီး သရေခေတ္တရာမြို့ဟောင်းရှိ  ဘောဘောကြီးစေတီတော် ပန္နက်နှင့် ဆင်တူကြောင်း သိရသည်။

အထက်ပါစေတီနေရာမှ တွေ့ရှိရသည့ အုပ်ချပ်များအနက်အချို့အုတ်ချပ်များသည် ပျူခေတ်မြို့ဟောင်းများ၌ တွေ့ရလေ့ရှိသည့် လက်ရေးစင်းရာများပါဝင်နေပြီး အချို့အုတ်ချပ်များပေါ်တွင်  အက္ခရာအမှတ်အသားများပါရှိသည်ကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိရကြောင်းလည်း သိရသည်။