Htay Oung (NSS) - အောက်တိုဘာ ၇

ထိုင်းနိုင်ငံက တင်ပို့လိုက်တဲ့ ဒူးရင်းသီးအချို့မှာ ကက်ဒ်မီယမ်ဓါတ်သင့်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံမှာ စိုးရိမ်မှုတွေဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ ဒီအတွက် သက်ဆိုင်တဲ့ ဌာနနဲ့ ဥယျာဉ်ခြံများမှ တင်ပို့မှုကို ပေကျင်းက ဆိုင်းငံ့လိုက်တယ်လို့ ဗီယက်နမ်သတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်တဲ့ “ဗွီအင် အိတ်စ်ပရက်စ်”က အောက်တိုဘာ ၄ ရက်မှာ ရေးသားပါတယ်။

ကက်ဒ်မီယမ် ပါဝင်မှုအဆင့်ဟာ တရုတ်နိုင်ငံမှာ စံနှုန်းသတ်မှတ်ထားတဲ့ တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ကန့်သတ်ချက် ဝ.၀၅ မီလီဂရမ်ထက် ကျော်လွန်နေဖွယ်ရှိကြောင်း “ဆောက်သ်ချိုင်းနား မောနင်းပို့စ်” ပါသတင်းအရ သိရှိရပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနဲ့ သမဝါယမ ဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ပရာယွန်အင်ဆာကူကတော့ ကနဦး စုံစမ်းမှုများအရ ညစ်ညမ်း ဒူးရင်းသီးတွေဟာ သီးနှံဆွတ်ခူးနေတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းမှ တင်ပို့လိုက်ခြင်း မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။

ဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တရုတ်ရဲ့ ပုံမှန်တင်ပို့ရောင်းချခွင့် အပြည့်အ၀ ပိတ်ပင်တဲ့ ထိုင်းဒူးရင်းသီးများမှာ အားလုံးပါဝင်ခြင်းတော့ မရှိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ထိုင်းအာဏာပိုင်များအနေနဲ့ ကက်ဒ်မီယမ် ပါဝင်မှုစမ်းသပ်ရန်အတွက် ဒူးရင်းသီးများ၊ မြေ၊ ရေနဲ့ ထုတ်လုပ်မှုဆိုင်ရာ သွင်းအားစု နမူနာများကို စုဆောင်းပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ စတင်လုပ်ဆောင်နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ လောလောဆယ် ရလဒ်များအရ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ဘေးကင်းရေး စံနှုန်းကန့်သတ်ချက်ပမာဏ ဘောင်အတွင်းမှာပဲ တွေ့ရှိရတယ်လို့ ထိုင်းသတင်းအေဂျင်စီများက ရေးသားကြပါတယ်။ ကက်ဒ်မီယမ် ညစ်ညမ်း ဒူးရင်းသီးတွေဟာ အခြားနိုင်ငံမှ ဝင်ရောက်လာခြင်းဖြစ်တယ်လို့ သတင်းရင်းမြစ်များက ပြောပါတယ်။ အာဏာပိုင်များအနေနဲ့ ပို့ကုန်များ အနှောက်အယှက်မဖြစ်စေပဲ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန် ကြိုးပမ်း နေကြောင်း အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ပရာယွန်က မှတ်ချက်ပေးပါတယ်။

တရုတ်အာဏာပိုင်တွေဟာ စိုက်ပျိုး ၁၅ ခြံ၊ ထုပ်ပိုးမှု စက်ရုံ ၁၂ ရုံထက်မနည်းတို့ ပါဝင်တဲ့ စုစုပေါင်း တင်ပို့မှု ၁၆ ခုတို့မှာ ကက်ဒ်မီယမ်ညစ်ညမ်းမှုများ တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း အသိပေးထားတယ်လို့ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးနဲ့ သမဝါယမ ဝန်ကြီး သာမန်နတ် ပရွန်ပိုက ပြောဆိုကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ် သတင်းစာက သြဂုတ်လကုန်မှာ ဖော်ပြခဲ့ဖူးပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံ စိုက်ပျိုးရေးဌာနဟာ သူတို့တိုင်းပြည် သစ်သီးများရဲ့ ဈေးနှုန်းနဲ့ အရည်အသွေးစံနှုန်းများအပေါ် ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံမှ တရားမဝင် ဒူးရင်းသီး တင်သွင်းမှုကို တားဆီးရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ တင်သွင်းလာတဲ့ ဒူးရင်းသီးများကို ထိုင်းထုတ်ကုန်များအဖြစ် တုပ တံဆိပ်ကပ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့နေ ခြင်းမှ တားဆီးရန် တင်းကျပ်တဲ့ အစီအမံများကို ချမှတ်ထားကြောင်း အဆိုပါဌာန လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်က ပြောပါတယ်။

တရားမဝင် မှောင်ခိုကုန်ကူးမှုကြောင့် ထုတ်ကုန်ဈေးနှုန်းနဲ့ ထိုင်းလယ်သမားတွေရဲ့ဝင် ငွေတည်ငြိမ်ဖို့ လိုအပ်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံတော် စီးပွားရေးမှာ အရေးကြီး စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်ဖြစ်တဲ့ ထိုင်းဒူးရင်းသီးများ လတ်ဆတ်နေဖို့ ရည်ရွယ်တယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။ စစ်ဆေးခြင်းနဲ့ အသိအမှတ်ပြုခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်များ အရှိန်အဟုန် မြှင့်တင်ခြင်း၊ ပို့ကုန်စွမ်းရည်မြှင့်တင်ခြင်းနဲ့ တင်သွင်းလာတဲ့ ဒူးရင်းသီးအားလုံး ကြေငြာစေခြင်း- စစ်ဆေးခြင်းတို့ကို စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်ပေးလျှက်ရှိကြောင်း၊ အရည်အသွေးမြင့် ဒူးရင်းသီးများထုတ်လုပ်ရန် ရေးဆွဲထားတဲ့ မူဝါဒများကို အကောင်အထည်ဖော် ကြီးကြပ်လျက်ရှိတယ်လို့ သတင်းရရှိပါတယ်။ စိုက်ပျိုးရေးဌာန အဆိုအရ ယခုနှစ် ထိုင်းနိုင်ငံဟာ အနည်းဆုံး ဘတ် ၉၄ ဘီလီယံ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂.၈၄ ဘီလျံ) တန်ဖိုးရှိ ဒူးရင်းသီး တန်ချိန် ၇၁၄,၃၃၄ တန်ကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ လောလောဆယ် ဒူးရင်းသီး အပါအဝင် သစ်သီးဝလံအချို့ကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရာမှာ လိုအပ်တဲ့ “အစဉ်အ လာကောင်း စိုက်ပျိုးမှု” Good Agriculture Practices (GAP) ထောက်ခံချက်ရ လယ်ယာ ၂၁၈,၉၂၂ နဲ့ ထုပ်ပိုး စက်ရုံ ၂,၀၃၈ ခု ရှိနေပါတယ်။

(VN Express News., 04 October 2024, “China issues alert, halts some durian shipments from Thailand over cadmium fears” ကို ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုသည်။)