သန်းထိုက်စိုး (NSS) - စက်တင်ဘာ ၃

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီသည် ရုရှားနိုင်ငံသို့သွားရောက်ပြီး တစ်လကျော်အတွင်းမှာပင် ယူကရိန်းသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြန်သည်။ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကြီးတစ်နိုင်ငံမှ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး ရုရှားနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ခဲ့ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ စိတ်ပျက်မိကြောင်း ရုရှားသို့သွားရောက်ခဲ့စဉ်အတွင်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဇီလန်စကီးက ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဝေ ဖန်ခဲ့ဖူးသည်။ ယခုတစ်ကြိမ် ယူကရိန်းသို့ ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ ရုရှားဘက်က တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြောသည်ကိုမူ မတွေ့ရသေးပါ။ ရုရှားနိုင်ငံသို့သွားရောက်ခဲ့ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏အမြင်မကြည် လင်မှုကို ခံနေရချိန်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီက ယူကရိန်းသို့ သွားရောက်ခဲ့ခြင်းလည်းဖြစ်သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီ ရုရှားသို့သွားရောက်ခဲ့စဉ်က အိန္ဒိယနှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့သည် ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် နှစ်နိုင်ငံ ကုန် သွယ်ရေး (၁၀ဝ) ဘီလျံအထိတိုးမြှင့်သွားရန်၊ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုများ တိုးမြှင့်ရန်၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ပတ်သက် သည့်အခက်အခဲများကို ဖယ်ရှားရန်နှင့် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများကို ကျော်လွှားနိုင်သည့် နှစ်နိုင်ငံငွေကြေးများ ကိုအသုံးပြုကြရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံသည် (၁၉၉၁) ခုနှစ်တွင် ဆိုဗီ ယက်ပြည်ထောင်စုမှခွဲထွက်ခဲ့ရာ ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီသည် ပထမဆုံးရောက်ရှိလာသည့် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ်တစ်ဦး လည်းဖြစ်သည်။ ရုရှားသို့သွားရောက်စဉ် သမ္မတပူ တင်က ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီကို ပွေ့ဖက်ကြိုဆိုသကဲ့သို့ သမ္မတဇီလန်စကီးကလည်း ဝန်ကြီချုပ်မိုဒီကို ပွေ့ဖက်ကြိုဆိုခဲ့သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီသည် ရုရှား-ယူက ရိန်းပဋိပက္ခအတွက် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အ ထောက်အပံ့များပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။ ပဋိပက္ခ ကို ငြိမ်းချမ်းသောနည်းလမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းခြင်းသည် အကောင်းဆုံးသော လူသားဆန်မှုဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယနှင့်ယူကရိန်းတို့သည် နိုင်ငံများ၏အချုပ်အချာပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် နယ်မြေတည်တံ့ခိုင်မြဲမှုကို လေးစား ခြင်းစသည့် ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်အပါအဝင် နိုင်ငံတ ကာဥပဒေများကို ကိုင်စွဲထားကြောင်းလည်း ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီက ပြောဆိုခဲ့သည်။ ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ ယူကရိန်းခရီးစဉ်အတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ယူကရိန်း နိုင်ငံတို့သည် ဆေးဝါး၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဆိုင်ရာ နယ်ပယ်တို့တွင်လည်း လေးလေးနက်နက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။ 

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ရုရှား-ယူကရိန်းအရေးနှင့် ပတ်သက်၍ ရုရှားနိုင်ငံကို လူသိရှင်ကြား ဝေဖန်မှုမ ပြုခဲ့ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အနောက်နိုင်ငံများကို စိတ်ဆိုးဒေါသထွက်စေခဲ့သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် နိုင်ငံများ၏အချုပ်အချာအာဏာ ပိုင်စိုးမှုနှင့် နယ်မြေ ပိုင်ဆိုင်မှုအားလေးစားရန် အရေးကြီးကြောင်းကိုမူ ရံဖန်ရံခါ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုတတ်သည်။ ရုရှား-ယူက ရိန်း ပဋိပက္ခအဆုံးသတ်ရန်အတွက် သံခင်းတမန်ခင်း နည်းလမ်း၊ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခြင်းနည်းလမ်းတို့ဖြင့်သာဆောင်ရွက်ရန် စဉ်ဆက်မပြတ် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီသည် ယူကရိန်းသို့ သွားရောက်ခဲ့ သော်လည်း ၎င်း၏ မူလသဘောထားမှာ ပြောင်းလဲ သွားဖွယ်ရာမရှိနိုင်ဟု ယူဆကြသည်။ အမေရိကန်နှင့် အနောက်နိုင်ငံများကလည်း အိန္ဒိယ၏ သဘောထား ကို နားလည်လာကြပုံရသည်။ အိန္ဒိယနှင့် ရုရှားနိုင်ငံ တို့၏ဆက်ဆံရေးမှာ အချိန်ကာလ၏ စမ်းသပ်မှုကို ဖြတ်ကျော်ထားပြီးဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ရုရှားနိုင်ငံ၏ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာလက်နက်များအပေါ် တွင်မှီခိုနေရခြင်းဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာတွင် လက်နက်အများဆုံး တင်သွင်းသည့် နိုင်ငံတစ် နိုင်ငံလည်း ဖြစ်သည်။ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်းက ပြည်တွင်းတွင် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာလက်နက်များ ပိုမို ထုတ်လုပ်လာနိုင်ခဲ့သည်။ သို့တိုင်အောင် ကာကွယ်ရေးလက်နက်(၅၀)ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို ရုရှားနိုင်ငံမှ တင်သွင်းနေရဆဲဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ရုရှားနိုင်ငံမှရေနံများကို ဈေးချိုချိုဖြင့်ရရှိနေသည်။

အမေရိကန်နှင့်၎င်း၏မဟာမိတ်များသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံကို ရုရှား-ယူကရိန်းအရေးနှင့်ပတ်သက် ၍ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းရပ်တည်စေလိုသည်။ သို့သော် အိန္ဒိယနိုင်ငံကို အတင်းအကြပ် ဖိအားပေးခြင်း သို့မဟုတ် ပြင်းထန်သည့်ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ် ခြင်းတို့ကိုမူ ရှောင်ကြဉ်ကြသည်။ ထို့ပြင် အနောက်နိုင်ငံများသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံအပေါ် တရုတ်နိုင်ငံကို တန် ပြန်ဟန်ချက်ညှိရေးအင်အားစုအဖြစ် ရှုမြင်ထားရာ ဘေးဖယ်ထား၍ လည်းမရနိုင်ပါ။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာတွင် ပဉ္စမမြောက် စီးပွားရေး အင်အားကြီးနိုင်ငံ ဖြစ်ရာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအတွက် ဈေးကွက်ကြီး တစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ အနောက်နိုင်ငံများအနေဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီ၏ ယူကရိန်းခရီးစဉ်ကို ကြိုဆိုကြမည် ဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ဘက်အားလုံးနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံလိုသည့်သဘောထားအဖြစ်လည်း ရှုမြင်ကြမည် ဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီ ယူကရိန်းသို့သွားရောက်ခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်များထဲတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ရုရှား နိုင်ငံနှင့် အလွန်နီးကပ်သည့်နိုင်ငံမဟုတ်ကြောင်းနှင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံကိုလည်း ဖယ်ကြဉ်ထားရန်မရှိကြောင်း အချက်ပြလိုခြင်းလည်း ဖြစ်ပုံရသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် အနောက်နိုင်ငံများ၊ အထူးသဖြင့် အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် ဆက်ဆံရေးကို ဆက်လက်ထိန်းထားလိုပုံရကြောင်း လေ့လာသူများက သုံးသပ်ကြသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေဖြင့်၎င်း၏ ပြိုင်ဘက် တရုတ်နိုင်ငံကဲ့သို့ အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းထားရန်လိုအပ်နေဆဲ ဖြစ်သည်။ 

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ရုရှားနိုင်ငံကို လိုအပ်သည့်အချိန်တွင် တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် ဖိအားပေးနိုင်သည့် အင်အားကြီးနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ်လည်း ရှုမြင်ထားသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် အနောက်နိုင်ငံများနှင့်သာမက ရုရှားနိုင်ငံနှင့်ပါ ကောင်းမွန်သည့်ဆက်ဆံရေးတစ်ရပ်ရှိထားရာ ရုရှား-ယူကရိန်းအရေးတွင် ကြားဝင်နိုင်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်နိုင်သူအဖြစ် ယူဆထားပုံရကြောင်း လေ့လာသူများကယူဆကြသည်။ ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီအနေဖြင့် နှစ်ဖက်လုံးကို ဆွေးနွေးရေးစားပွဲဝိုင်းသို့ တွန်း ပို့နိုင်လိမ့်မည်ဟု လေ့လာသူများက ယုံကြည်နေကြသည်။ အိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ ပြည်တွင်းရေးကိစ္စများတွင် ဝင်ရောက်ညှိနှိုင်းရန် ကြိုးစားသည့်အခြားနိုင်ငံများ ကိုမူ နှစ်သက်ခြင်းမရှိပါ။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ရုရှားနိုင်ငံ အပေါ်တွင် ဩဇာတစ်စုံတစ်ရာရှိရာ ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီ၏ ယူကရိန်းခရီးစဉ်သည် သိသာထင်ရှားသည့်ရလဒ် တချို့ ထွက်လာနိုင်ကြောင်း ယူကရိန်းသမ္မတ၏ အကြံပေးတစ်ဦးဖြစ်သည့် Mykhailo Podolyak က ပြောဆိုထားသည်။ 

ယူကရိန်းနိုင်ငံသည် ယခုနှစ်ကုန်တွင် ဒုတိယ အကြိမ်မြောက် နိုင်ငံတကာထိပ်သီးညီလာခံတစ်ရပ် ကျင်းပရန် မျှော်မှန်းထားသည်။ အဆိုပါညီလာခံတွင် ရုရှားနိုင်ငံမှ ကိုယ်စားလှယ်များ တက်ရောက်လာစေ ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးမျှော်မှန်းချက်ကို တိုးတက် အောင်ဆောင်ရွက်ရန် ရည်မှန်းထားပုံရသည်။ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံတွင်ကျင်းပခဲ့သည့် ပထမအကြိမ် ထိပ် သီးညီလာခံတွင် ရုရှားနိုင်ငံကို ဖိတ်ကြားခြင်းမရှိခဲ့ပါ။ အဆိုပါညီလာခံသို့ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးတက်ရောက်ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံမှ တက်ရောက်ခဲ့ ခြင်းမရှိခဲ့ပါ ။ ရုရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် ယူကရိန်းနှင့် ငြိမ်း ချမ်းရေးဆွေးနွေးမည်မဟုတ်ကြောင်း ရုရှားသမ္မတရုံး လက်ထောက်တစ်ဦးဖြစ်သူ Yuri Ushakov ကလည်း မကြာသေးမီရက်ပိုင်းအတွင်းကပင် ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခဲ့သည်။ ရန်သူကို အလုံးစုံအနိုင်မရမချင်း ဆွေးနွေးမှုပြုလုပ်မည်မဟုတ်ဟု ရုရှားဝန်ကြီးချုပ် မက်ဗီဒက်ကလည်း ထုတ်ပြောထားသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် လွန်ခဲ့သည့်ဆယ်စုနှစ်အ တွင်း ဥရောပ အထူးသဖြင့် အရှေ့ဥရောပ၊ အလယ် ဥရောပဒေသရှိ နိုင်ငံများနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု တိုး မြှင့်ရန်ကြိုးပမ်းနေသည်။ ထို့ပြင် ဗြိတိန်၊ အီတလီ၊ ဂျာမနီ၊ ပြင်သစ် စသည့် နိုင်ငံကြီးလေးနိုင်ငံနှင့်လည်း ဆက်ဆံရေးခိုင်မာအောင် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။ ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီသည် ယူကရိန်းခရီးစဉ်နှင့်အတူ ပိုလန် နိုင်ငံသို့လည်း သွားရောက်ခဲ့သည်။ (၄၅)နှစ်အတွင်း ပိုလန်နိုင်ငံသို့သွားရောက်ခဲ့သည့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးဝန်ကြီးချုပ်လည်း ဖြစ်သည်။ ဥရောပအ ရှေ့ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများသည် ဒေသတွင်း ပထဝီနိုင်ငံရေးကို ပုံဖော်ရာတွင် အရေးပါသည့် အခန်းကဏ္ဍတွင်ရှိနေကြသည်။ ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီ၏ ယူကရိန်း နှင့် ပိုလန်ခရီးစဉ်မှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေဖြင့် ဥရော ပအလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများနှင့် နိုင်ငံရေးအရ၊ စီးပွားရေး အရသာမက လုံခြုံရေးအရပါ ထဲထဲဝင်ဝင်ဆက်ဆံရန် အသိအမှတ်ပြုလိုက်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ 

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် ရုရှားနိုင်ငံကာ့စ် ဒေသ ထိုးစစ်ဆင်ဝင်ရောက်ချိန်ဖြစ်သကဲ့သို့ ရုရှား တပ်ဖွဲ့များကလည်း ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းတွင် ရှေ့သို့ မှန်မှန် ချီတက်နေချိန်လည်းဖြစ်သည်။ သို့ဖြစ်ရာ ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီ ယူကရိန်းသို့လာရောက်ချိန်သည် ရုရှား-ယူကရိန်းပဋိပက္ခ လမ်းဆုံလမ်းခွတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိ နေချိန်လည်းဖြစ်သည်။ မကြာသေးမီရက် ပိုင်းအတွင်း ရုရှားတို့တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် မောင်းသူမဲ့ ဒရုန်းယာဉ် (၁၆)စင်းအနက်(၁၄)စင်းကို ယူကရိန်း လေတပ်ကဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းလေတပ် တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ရုရှားနိုင်ငံကလည်း ယူကရိန်း နိုင်ငံကို ကာ့စ်ဒေသရှိ နျူးကလီးယားဓာတ်ပေါင်းဖိုကို တိုက်ခိုက်ရန်ကြိုးပမ်းနေမှုကို နျူးကလီးယားအကြမ်း ဖက်မှုအဖြစ် စွပ်စွဲပြောဆိုထားသည်။

မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် သမ္မတဇီ လန်စကီး၏ ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းပြမြေပုံ(၁၀) ချက် အပေါ်အခြေခံပြီး ရုရှားနှင့်ရေရှည်ခံသည့်ငြိမ်းချမ်း ရေးတစ်ရပ်ရရှိအောင် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မည့် နိုင်ငံများထဲမှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်လိမ့်မည်ဟု ယူကရိန်းနိုင် ငံကမျှော်လင့်နေခြင်းဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံကလည်း ရုရှားဘက်တစ်ဖက်တည်းရပ်တည်ခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ တရားမျှတမှုနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဘက်ကလည်းရပ်တည် ကြောင်း ပြသလိုပုံရသည်။ သို့သော် ကံမကောင်းအကြောင်းမလှသည့်အချက်မှာ အကျိုးစီးပွားတို့မည် သည် တန်ဖိုးများနှင့်မူများအပေါ်နေရာယူထားကြခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ထို့အတွက်ကြောင့်လည်း အမြဲတမ်း မိတ်ဆွေမရှိ၊ အမြဲတမ်းရန်သူ မရှိ၊ အမြဲတမ်း အကျိုစီးပွားသာရှိသည်ဟု ဆိုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပေလိမ့်မည်။ သို့ဖြစ်ရာ ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ ယူကရိန်းခရီးစဉ် ကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရေးကြိုးပမ်းမှု တစ်စိတ် တစ်ပိုင်းအဖြစ် မှတ်ယူနိုင်သော်လည်း အိန္ဒိယနိုင်ငံ အကျိုးစီးပွားက ထိပ်တန်းဦးစားပေးဖြစ်နေမည်မှာ သေချာသည်။