Pika (NSS) - မတ် ၂၇ 

ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်း (BRI)သည် နိုင်ငံပေါင်း (၁၅၀)ကျော် နှင့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ ရန်အတွက် ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် တရုတ်အစိုးရက ဖော်ဆောင်ခဲ့သည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေး နည်းဗျူဟာတစ်ခုဖြစ်သည်။ 

ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်းသည် တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ၏ အဓိက အရေးပါသော အချက်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုမှုများလည်းရှိနေသည်။ ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်းသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ မြင့်တက် လာသော ဩဇာအာဏာ၊ အဆင့်အတန်းနှင့်အညီ ကမ္ဘာ့ရေးရာကိစ္စများတွင် ပိုမိုကြီးမားသော အခန်းကဏ္ဍကို ရရှိရန်အတွက် သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်၏ "Major Country Diplomacy" နည်းဗျူဟာ၏ အဓိကကျသော အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။ 

ထို့ပြင် အမေရိကန်၏ Marshall Plan နှင့် ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်းကို နှိုင်းယှဉ်မှုများလည်း ရှိနေကြောင်း သိရသည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လအထိ ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်းတွင် ပါဝင်ရန်အတွက် နိုင်ငံပေါင်း(၁၅၅)နိုင်ငံက လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးဖြစ်သည်။ တရုတ်နိုင်ငံက ဦးဆောင်သော ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်းမှာ ပါဝင်သောနိုင်ငံများ တွင် ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏ (၇၅) ရာခိုင်နှုန်းကျော်နီးပါး ပါဝင်ပြီး ကမ္ဘာ့ဂျီဒီပီ၏ ထက်ဝက်ကျော်ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။ 

တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်သည် ၂၀၁၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ကာဇက်စတန်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်လည်ပတ်စဉ် အချိန်အတွင်း ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်း စီမံကိန်းကို ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်း စီမံကိန်းတွင် ဆိပ်ကမ်းများ၊ မိုးမျှော်တိုက်များ၊ ရထားလမ်းများ၊ လမ်းများ၊ တံတားများ၊ လေဆိပ်များ၊ ဆည်များ၊ ကျောက်မီးသွေး သုံးဓာတ်အားပေးစက်ရုံများ နှင့် ရထားလမ်းဥမင်လိုဏ်ခေါင်းများပါဝင်သည်။ 

ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်းဆောင်ရွက်မှုကို ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေတွင် တရားဝင်ထည့်သွင်းခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ တရုတ်အစိုးရသည် ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်းကို ဒေသတွင်း ချိတ်ဆက်မှုများ ပိုမိုမြှင့်တင်ရန်နှင့် တောက်ပသောအနာဂတ်ကို ရရှိရန်အတွက် ကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

အဆိုပါစီမံကိန်း ပြီးဆုံးမည့် ရည်မှန်းချက်ရက်စွဲမှာ ၂၀၄၉ ခုနှစ်ဖြစ်ပြီး တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ တည်ထောင် သည့် နှစ်တစ်ရာပြည့်အချိန်နှင့် တိုက်ဆိုင်မည် လည်းဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ပြုလုပ်သော လေ့လာမှု အများအပြားတွင် ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်း စီမံကိန်းသည် ပါဝင်သည့်နိုင်ငံပေါင်း(၁၅၅)နိုင်ငံတွင် ကုန်သွယ်စီးဆင်းမှုကို (၄ ဒသမ ၁) ရာခိုင်နှုန်း မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာကုန်သွယ်မှု ကုန်ကျစရိတ်ကို (၁ ဒသမ ၁) ရာခိုင်နှုန်းမှ (၂ ဒသမ ၂) ရာခိုင်နှုန်းထိ လျော့ကျစေမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ 

ထို့ပြင် အဆိုပါစီမံကိန်းသည် အရှေ့အာရှနှင့် ပစိဖိတ်ဒေသတို့ရှိ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ ဂျီဒီပီကို (၂ ဒသမ ၆) ရာခိုင်နှုန်းမှ (၃ ဒသမ ၉) ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြင့်လာစေနိုင်ကြောင်း လေ့လာမှုတွင် ထပ်မံ ဖော်ပြထားသည်။ တရုတ်အစိုးရ၏ ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်းသည် ၂၀၄၀ ပြည့်နှစ်တွင် ကမ္ဘာ့ဂျီဒီပီကို တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ (၇ ဒသမ ၁) ထရီလီယံအထိ တိုးလာစေမည်ဖြစ်သလို ပိုမိုကောင်းမွန်သော အခြေခံအဆောက်အအုံများ သည် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုကိုထိန်းထားနိုင်သောပဋိပက္ခများကို လျှော့ချပေးသောကြောင့် အကျိုးကျေးဇူးများစွာ ရှိလာမည်ဖြစ်ကြောင်း လန်ဒန်မြို့အခြေစိုက် စီးပွားရေးသုတေသနစင်တာ(CEBR)၏ ပြောကြားချက်အရ သိရသည်။ 

ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်းသည် တိုးတက်မှုများရှိကာ အရှိန်ရလာမည်ဆိုပါက နောက်ထပ်နိုင်ငံများကို ပူးပေါင်း ပါဝင်ရန် ဆွဲဆောင်နိုင်ဖွယ်ရှိနေကြောင်း CEBR ကထပ်မံ ပြောကြားခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင် ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ ဂျီဒီပီကိုမြှင့်တင်နိုင်မည့် ၎င်း၏အလားအလာများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်း စီမံကိန်းကို ထောက်ခံသူများက ချီးကျူးခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။ သို့သော်လည်း ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်းသည် လူ့အခွင့် အရေးချိုးဖောက်မှုများနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာအကျိုးသက်ရောက်မှုများ ရှိလာနိုင်မှုအပေါ် ပြစ်တင် ဝေဖန်ပြောဆိုမှုများလည်းရှိနေပြီး နီယိုကိုလိုနီနယ်ချဲ့စနစ်နှင့် စီးပွားရေးနယ်ချဲ့ဝါဒတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေမည့် ကြွေးမြီ ထောင်ချောက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်မှုများကိုလည်း မြင့်တက်လာစေခဲ့သည်။ 

ထို့ပြင် ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်း စီမံကိန်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး မတူညီသော ရှုထောင့်များမှ ငြင်းခုံ ပြောဆိုခဲ့ကြသည့် အကြောင်း အရာများစွာလည်း ရှိခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံ ကိန်းသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေး ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုတို့ကို ချဲ့ထွင်ရန်နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု လေ့လာသုံးသပ်သူများက ယုံကြည်နေကြသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏ တရားဝင်မီဒီယာများသည် ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်း၏  မဟာဗျူဟာမြောက်ရည်ရွယ်ချက်များကို ဖုံးကွယ်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြသော်လည်း အဆိုပါစီမံကိန်းသည် တရုတ်ပြည်နယ်များနှင့်ဝန်ကြီးဌာနများ၏ မူဝါဒ နှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များအတွက် ဖော်ညွှန်းပေးသည့် စီမံကိန်းတစ်ခုသာဖြစ်သည်ဆိုသည့်အချက်ကို အခြားသူများက သတိပြုမိကြောင်း ပညာရှင်များက မှတ်ချက်ပြုပြောခဲ့သည်။ 

ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်းသည် တရုတ်နိုင်ငံအတွက် မဟာဗျူဟာမြောက် အကျိုးစီးပွားကို တိုးတက်စေသည့်အပြင် မျှဝေထားကြသော အနာဂတ် ကမ္ဘာ့အသိုင်းအဝိုင်းကို တည်ဆောက်ခြင်းအား အခြေခံသည့် ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်များ အတွက် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အမြင်ကိုလည်း ထင်ဟပ်စေကြောင်း တရုတ် စီးပွားရေးပညာရှင် ကီရုဂျင်က ရေးသား ဖော်ပြခဲ့သည်။တရုတ်နိုင်ငံသည် ကုန်သွယ်မှုစနစ်အပြင် စစ်ရေးအရ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုရရှိရန်နှင့် အခြေခံ အဆောက် အအုံများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်အတွက် ပါကစ္စတန်၊ နီပေါ၊ သီရိလင်္ကာ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံတို့ ကဲ့သို့ တောင်အာရှနိုင်ငံအများအပြားတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဘီလျံပေါင်းများစွာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ  လုပ်ဆောင် ထားပြီးပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ 

တရုတ်နိုင်ငံက ဦးဆောင်သော ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်းစီမံကိန်းသည် မတူညီသောဒေသများအတွက် စီးပွားရေး စင်္ကြံအသစ်တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ်ရှိနေကြောင်း ပြောဆိုမှုများလည်းရှိနေသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ကော့ကေးဆပ် ဒေသတွင် တရုတ်နိုင်ငံသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ် မေလမှ စတင်ပြီး အာမေးနီးယားနိုင်ငံနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ဆောင်ရန် အာရုံစိုက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

 တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အာမေးနီးယားနိုင်ငံတို့သည် ဆွေးနွေးပွဲများကို အကြိမ်ကြိမ်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး သဘောတူစာချုပ် များ ချုပ်ဆိုခဲ့ကာ အခြေခံအဆောက်အအုံ ဆိုင်ရာ ကဏ္ဍများကိုဖြေရှင်းရန်အတွက် မြောက်-တောင်လမ်း အစီအစဉ်ကို စတင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ နိုင်ငံအများအပြားသည် ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်း စီမံကိန်းတွင် ပါဝင်မှု တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် နားလည်မှုစာချွန်လွှာကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေကြကြောင်းသိရသည်။ တရုတ်အစိုးရသည် ပိုးလမ်းမ ရပ်ဝန်းစီမံကိန်းတွင် ပါဝင်သည့် နိုင်ငံများအားလုံး၏ စာရင်းများကို ထိန်းသိမ်းထားပြီး စီမံကိန်းနှင့်ပတ်သက်သည့် နားလည်မှုစာချွန်လွှာကို နိုင်ငံသစ်တစ်ခုနှင့် လက်မှတ်ရေးထိုး သည့်အချိန်တိုင်း ဆင်ဟွာသတင်း အေဂျင်စီက ထုတ်ပြန်ကြေညာလေ့ရှိကြောင်းသိရသည်။ 

ထို့ပြင် ဘူ တန်၊ ဘရာဇီးလ်၊ ကိုလံဘီယာ၊ ဒိန်းမတ်၊ အိုင်ယာလန်၊ ဆန်မာရီနိုနှင့် စပိန်နိုင်ငံတို့သည် ပိုးလမ်းမ ရပ်ဝန်း စီမံကိန်းတွင်ပါဝင်ရန်အတွက် အာရုံစိုက်နေပြီး မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံက စောင့်ကြည့်လေ့လာသူအဖြစ် ရှိနေကြောင်း သိရသည်။ ပိုးလမ်းမရပ်ဝန်း စီမံကိန်းမှ နုတ်ထွက်သွားသည့်နိုင်ငံများမှာ အာဂျင်တီးနားနှင့် အီတလီနိုင်ငံတို့ဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။