Htay Oung (NSS) - စက်တင်ဘာ ၂၃ 

ပါကစ္စတန်နဲ့ နျူကလီယာသဘောတူစာချုပ် ချုပ်ဆိုပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအတွင်း တာလတ်ပစ် ဒုံးကျည်များ ဖြန့်ကျက်ထားဖို့ ဒါကာတက္ကသိုလ်ပါမောက္ခ ရှာဟီဒူဇမန်က တောင်းဆိုလိုက်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ခြိမ်းခြောက် မှုများကို တန်ပြန်ဖို့အတွက် ပါကစ္စတန်လုပ် “ဂေါရီ” အမည်ရှိ နျူကလီယာထိပ်ဖူးတပ် ဒုံးကျည်များကို နိုင်ငံ့မြောက်ပိုင်းမှာ ဖြန့်ကျက်ထားဖို့ ပါမောက္ခကြီးက အကြံပြုလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း နယူးဒေလီထောက်လှမ်း ရေးရဲ့ကိုယ်ပွားဖြစ်တဲ့ “အိန္ဒိယ ကာကွယ်ရေးသုတေသနဌာန”  IDRW က စက်တင်ဘာလ ၂၂ ရက်မှာ ရေးသားခဲ့ ပါတယ်။  

ပါကစ္စတန်ကျောထောက်နောက်ခံပြု “ဂျမတ်အီအစ္စလာမ်မီပါတီ” နဲ့ ရင်းနှီးတဲ့ဆက်ဆံရေးကြောင့် နာမည်ကြီးခဲ့ ရသူ ပရော်ဖက်ဆာ ရှာဟီဒူဇမန်ဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အပေါ် အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့မူဝါဒများနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန်ပြော ဆိုလေ့ရှိသူဖြစ်ပါတယ်။ အိန္ဒိယရဲ့အကူအညီနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ထွန်းပေါ်လာခဲ့တဲ့ ၅၃ နှစ် သက်တမ်းမှာ ရှိတ်ဟာစီနာ အာဏာရရှိခဲ့တာ စုစုပေါင်း ၁၅ နှစ်ကျော် ရှိခဲ့ပါတယ်။ အဝါမီလိဂ်အစိုးရလက်ထက် ဂျမတ်အီ အစ္စလာမ်မီပါတီကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး တားဆီးပိတ်ပင်ခြင်း ခံခဲ့ရဖူးပါတယ်။ ပါတီ ခေါင်းဆောင်အချို့ဟာ ၁၉၇၁ ခုနှစ် ဘင်္ဂလားလွတ်လပ်ရေးစစ်ပွဲကာလ ပါကစ္စတန်ကို ကူညီတဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုများ နဲ့ ကြိုးပေးကွပ်မျက်ခံခဲ့ရတဲ့အပြင် ပါတီဝင်များကို အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ဖမ်းဆီးအကျဉ်းချခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူပရော်ဖက်ဆာ ရှာဟီဒူဇမန်ရဲ့ ဝေဖန်ပြောဆိုမှုများကလည်း အငြင်းပွားဖွယ်များ ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။  

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအတွက် ပါကစ္စတန်နဲ့ နျူကလီယာသဘောတူစာချုပ် ချုပ်ဆိုခြင်းသာလျှင် အိန္ဒိယရဲ့ခြိမ်း ခြောက်မှုကို ထိရောက်စွာ ဟန့်တားနိုင်မှာဖြစ်ကြောင်း၊ အဲဒီနည်းလမ်းနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရဲ့အမျိုးသားလုံခြုံရေး အတွက် အာမခံချက်ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ ဒါကာမြို့ အငြိမ်းစားတပ်မတော်အရာရှိများ လူမှုဖူလုံရေးအသင်း (RAOWA) က စီစဉ်ကျင်းပတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲမှာ ရှာဟီဒူဇမန်က ဆင်ခြေပေးထားပါတယ်။

ပါကစ္စတန်နဲ့ နျုကလီယာသဘောတူစာချုပ်အဆိုပြုချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ လူအများကြား သိသာ ထင်ရှားတဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီလုပ်ရပ်ဟာ ဒေသတွင်း မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေပြီး နျူက လီယာပြန့်ပွားမှုအန္တရာယ်ကို တိုးမြင့်စေလိမ့်မယ်လို့ ဝေဖန်သူများက ထောက်ပြကြပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အနေနဲ့ “နျူကလီယာအဟန့်အတား” ရှာပုံတော်ဖွင့်နေခြင်းဟာ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်း အထူးသဖြင့် အမေရိကန်နဲ့ အနောက်အုပ်စု မဟာမိတ်များရဲ့ ဆန့်ကျင်မှုနဲ့ ရင်ဆိုင်ရလိမ့်မယ်လို့ ထောက်ပြကြပါတယ်။

ပါမောက္ခ ရှာဟီဒူဇမန်ရဲ့အဆိုပြုချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး လူအများအကြား စိတ်ဝင်တစား ပြောဆိုနေကြပေမယ့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရအနေနဲ့ နိုင်ငံ့သမိုင်းတလျှောက် အရင်းနှီးဆုံး မဟာာမိတ်ဖြစ်သူ နျုကလီယာ အင်အားကြီး နယူးဒေလီကို လစ်လျု့ရှု့ပြီး ပါကစ္စတန်နဲ့ နျုကလီယာသဘောတူစာချုပ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် စဉ်းစား ခြင်း ရှိ-မရှိ စောင့်ကြည့်ရလိမ့်မယ်လို့ အိန္ဒိယစစ်ဘက်ထောက်လှမ်းရေးက ပြောပါတယ်။ 

(ရှိတ်ဟာစီနာ ပြုတ်ကျသွားခြင်းနဲ့အတူ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပြည်တွင်းမှာ အိန္ဒိယဆန့်ကျင်ရေး လှိုင်းလုံးများ ပြင်း ထန်စွာ ရိုက်ခတ်လျက်ရှိပါတယ်။ ရှိတ်ဟာစီနာလက်ထက် နှိပ်ကွပ်ခံခဲ့ရတဲ့ အစ္စလာမ်မစ်သဘောထားတင်းမာသူများ လည်း ပြန်လည်ခေါင်းထောင် အင်အားကောင်းလာကြပါတယ်။ ဟိန္ဒူလူနည်းစုတို့အပေါ် အကြမ်းဖက်မှုများကို ဇက်ရဲလက်ရဲ ကျူးလွန်နေကြတဲ့အပြင် အိန္ဒိယနဲ့ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးမှာ လည်း ကျဆင်းလျက်ရှိနေပါတယ်။ )

လက်ရှိဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရဲ့နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒမှာ ဦးစားပေးမှုများနဲ့ လက်ရှိနိုင်ငံရေးရာသီဥတုအခြေအနေဟာ အဲဒီလို ဆောင်ရွက်နိုင်ခြေအတွက် အရေးပါတဲ့အခန်းကဏ္ဍမှာ တည်ရှိနေတယ်လို့ IDRW ကသုံးသပ်ပါတယ်။

ရှိတ်ဟာစီနာအစိုးရ ဖြုတ်ချခံရပြီးနောက် ရှာဟီဒူဇမန်ရဲ့ အဆိုပြုချက်ဟာ ရှေးရိုးဆန်ပြီး အိန္ဒိယဆန့်ကျင်ရေးသ မားများ အထူးသဖြင့် စစ်ဘက်အရာရှိဟောင်းအချို့ကြားမှာ ဆွဲဆောင်မှု ရှိလာခဲ့တာ အမှန်ပဲဖြစ်ကြောင်း အင်ဒို ပစိဖိတ်ဒေသ ပထဝီနိုင်ငံရေးအခြေအနေများကို အနောက်တိုင်းအမြင်နဲ့မဟုတ်ပဲ ဒေသတွင်း ကိုယ်ပိုင်ခံစားချက် များနဲ့ ဝေဖန်ရေးသားနေတဲ့ “ဂလိုဘယ် အော်ဒါ” ဒစ်ဂျစ်တယ်သတင်းဌာနက ၂ဝ၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက်က မှတ်ချက်ပေးပါတယ်။ 

ပါကစ္စတန်နဲ့ မဟာဗျူဟာမြောက် မဟာမိတ်ဖွဲ့ရေးကိစ္စဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအတွင်း “ဘာသာတူ ညီနောင် ရင်း” လောက်သာ နားလည်တဲ့ သာမန်လူများအတွက် စကားဝိုင်းတိုင်း မပါမပြီးအကြောင်းအရာ ဖြစ်လောက် ပါတယ်။ ရှိတ်ဟာစီနာအလွန် နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲများဟာ အမျိုးသားရေးဝါဒီ ဟောပြောချက်များအတွက် တံခါးဖွင့်ပေး လိုက်သလို ဖြစ်လာသည်နဲ့အမျှ ရှာဟီဒူဇမန်ရဲ့ အဆိုပြုချက်အပေါ် ထောက်ခံမှုအချို့ကို တွန်းအားဖြစ်လာပုံ ရပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ရှာဟီဒူဇမန်ရဲ့တစ်ချက်လွှတ် တစ်ဇောက်ကန်း ပြောဆိုလေ့ရှိခြင်းနဲ့ အငြင်းပွားဖွယ်ရာ ကိုယ်ရေး ကိုယ်တာသမိုင်းကြောင်းဟာ လူအချို့အတွက် မျက်မှောင်ကြုတ်စရာဖြစ်နေပါတယ်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဒါကာတက္က သိုလ်မှာ ရှာဟီဒူဇမန် ပါမောက္ခအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် ကျောင်းသူအမျိုးသမီးတစ်ဦးအပေါ် လိင်ပိုင်း ဆိုင်ရာ စော်ကားမှုဖြင့် စွပ်စွဲခံခြင်း ခံခဲ့ရဖူးပါတယ်။ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုအရ သူ့ကို အပြစ်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ပြီး လူစု လူဝေးနဲ့ ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြကြတဲ့အထိ ဒေါသထွက်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

ပြင်းထန်တဲ့ စွပ်စွဲချက်များဟာ နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် သူ့ရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိခိုက်စေခဲ့ပေမယ့် ဘာသာရေး သဘောထားတင်းမာသူများရဲ့  လူထုဟောပြောပွဲများမှာ ရှာဟီဒူဇမန်ကို ဆက်လက်မြင်တွေ့နေရပြီး မီဒီယာများ မှာလည်း မကြာခဏဆိုသလို ပေါ်ထွက်နေပါတယ်။ လူအတော်များများတို့ကတော့ သူ့ရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အပြုအမူ ဟာ အထူးသဖြင့် နျူကလီယား မဟာမိတ်မျိုးလို မြင့်မားတဲ့ မူဝါဒဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုများမှာ ဝင်ပါရလောက် အောင် အရည်အချင်း မပြည့်မီကြောင်း ငြင်းခုံကြပါတယ်။

လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကျင့်ပျက် ရာဇဝင်ရှိသူတစ်ဦးကို အမျိုးသားလုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုများမှာ အဆိုပြု ပြောဆိုခွင့်ပြုခြင်းဟာ အဖွဲ့အစည်းရဲ့ဦးဆောင်မှုအပေါ် လူထုယုံကြည်မှုကို ပျက်ပြားစေတယ်လို့ ဝေဖန်သူ များက ထောက်ပြပါတယ်။

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအချို့မှာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများနဲ့ အသက်ရှင်ကျန်ရစ်တဲ့ သားကောင်ဖြစ်ခဲ့ရသူတို့ အ နေနဲ့ လူသိရှင်ကြား ဟောပြောကြဖို့ “Me Too” လှုပ်ရှားမှုဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ တော့ ကျူးလွန်သူရဲ့ လူ့အတန်းအစားနဲ့ လူချမ်းသာ မျက်နှာကြီးများဖြစ်နေတဲ့အခါ “တဏှာရူး” များဘက်က မဆိုင်းမတွ ထောက်ခံပြီး သားကောင်ဖြစ်ရသူတို့ကို ရှုတ်ချနေကြပါတယ်။ အဲ့ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာ ရှာဟီဒူ ဇမန်ရဲ့ အဆိုပြုချက်ဟာ တာဝန်ယူ တာဝန်ခံမှုနဲ့ တရားမျှတမှုတို့အပေါ် မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်လာပါတယ်။

ဒါပေမယ့်လည်း ရှိတ်ဟာစီနာ ပြုတ်ကျရလို့ အောင်ပွဲခံနေသူတွေများအနက် အိန္ဒိယဆန့်ကျင်ရေးဖြစ်လျှင် “ချဉ်ချဉ်တူးတူ မူးလျှင်ပြီးရော” သဘောထားမယ့်သူ အများစုဖြစ်နေပါတယ်။ အငြင်းပွားဖွယ် ပါမောက္ခရဲ့ အဆိုပြုချက်ဟာ တိုင်းပြည်ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ပုံဖော်ရာမှာ ယုံကြည်အားကိုးရလောက်တဲ့ အသံအဖြစ် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဟာ အဲ့ဒီအခြေအနေကို ပြသနေတယ်လို့ မွန်ဘိုင်းအခြေစိုက် ဂလိုဘယ်အော်ဒါ သတင်း ဌာနက ရေးသားပါတယ်။

(India Defense Research Wing., 22 September 2024,” Bangladesh Professor propose Nuclear Treaty with Pakistan and Installation of Medium Range Missile in Country” ကို #HtayOung, #OungMarine ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုသည်။)