ALynn (NSS) - မတ် ၇ 

ဖေဖော်ဝါရီလ ၆ ရက် (ဗုဒ္ဓဟူးနေ့) တွင် ချတ်အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် Yaya Dillo အသတ်ခံရမှုသည် လူ့အခွင့်အရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကို အံ့အားသင့်စေပြီး ကြားဖြတ်သမ္မတ Mahamat Idriss Deby Itno အပေါ်ဝေဖန်မှုများ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ 

Dillo သည် Mahamat နှင့် ဝမ်းကွဲတော်စပ်သူဖြစ်ပြီး လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များက ၎င်း၏ Socialist Party Without Borders (PSF) ပါတီတည်ရှိရာနေရာကို ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရသည်။ ချတ်လူ့အခွင့် အရေးခေါင်းဆောင်ဟောင်း Loalngar က “Dillo သေဆုံးမှုသည် ဒီမိုကရေစီနှင့်လူ့အခွင့်အရေး တိုက်ပွဲဝင်နေသူ အားလုံးအတွက် သေဆုံးမှုဖြစ်ကြောင်း၊ Dillo သာမက ကျွန်ုပ်တို့လည်း ဒီနိုင်ငံမှာ ဒီလိုအဖြစ်မျိုး အချိန်မရွေး ကြုံတွေ့ရနိုင်ကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။ 

သမ္မတရုံး ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် “Dillo နှင့် ၎င်း၏ အပေါင်းအပါများသည် ၎င်းတို့ကိုယ်ကိုကာကွယ်ရန်အတွက် ပါတီ အဆောက်အဦတွင်း၌ အမြောက်ကြီးများ ထားရှိထားကြောင်း” ဖော်ပြထားသည်။ 

၂ဝ၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် သမ္မတဟောင်း Idriss Deby ကွယ်လွန်ပြီးနောက် သုံးနှစ်အကြာတွင် အသွင်ကူးပြောင်းမှု ကို အဆုံးသတ်ရန် ချတ်လူမျိုးများက မေလ ၆ ရက်နေ့တွင် မဲပေးရန် ပြင်ဆင်နေချိန်၌ အဆိုပါတင်းမာမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

Dillo သည် ယခင်သမ္မတဟောင်း၏ သား၊ လက်ရှိ ကြားဖြတ်သမ္မတနှင့်အပြိုင် သမ္မတရာထူး ယှဉ်ပြိုင်မည့်သူဖြစ် သည်။ Dillo အသတ်ခံရမှုသည် သေချာပေါက်နိုင်ငံရေးလုပ်ကြံမှုဖြစ်ကြောင်း ချတ်ဥပဒေနှင့် နိုင်ငံရေးပညာရှင် Baidessou Soukolgue ၏ ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။ 

လွန်ခဲ့သည့် ၃ နှစ်ကလည်း Dillo ၏ အိမ် တိုက်ခိုက်ခံရပြီး အာဖရိကဆိုင်ရာ စဉ်ဆက်မပြတ်ဒီမိုကရေစီ အင်စတီကျူ (EISA) ၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာဖြစ်သူ၊ Dillo ၏ မိခင် Soukolgue အသတ်ခံခဲ့ရသည်။ 

ဖခင်ဖြစ်သူကွယ်လွန်ပြီးနောက် အာဏာရှင်အစိုးရကို ဦးဆောင်ခဲ့သည့် စစ်ဘက်အရာရှိ တစ်ဦးဖြစ်သည့် Mahamat Deby သည် အစောပိုင်းတွင် အရပ်ဘက်အစိုးရထံ အာဏာလွှဲပြောင်းပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သော်လည်း နောက်ထပ်သက်တမ်း ၁၈ လတိုးမြှင့်ခဲ့သည်။ 

ပညာရှင်များ၏ သုံးသပ်ချက်အရ အကူးအပြောင်းသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင်ကျင်းပသည့် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာဆန္ဒခံယူပွဲမှာကတည်းက ချို့ယွင်းချက်များရှိနေကြောင်း သိရသည်။ ယခုအခါ အရပ်သား အစိုးရအကူးအ‌ပြောင်း မတိုင်ခင်မှာပင် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သောကြောင့် ပြည်သူများ၏ ယုံကြည်ချက်များ ယုတ်လျော့သွားမည်မှာ အသေအချာပင်ဖြစ်သည်။