ရောင်နီ (NP News) - မေ ၁၇

ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း ကြက်သားတင်ပို့တဲ့ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံဟာ ပြင်းထန်ကြက်ငှက်တုပ်ကွေး (HPAI) ကူးစက်ဖြစ်ပွားနေ ကြောင်း ပထမဆုံးအကြိမ် အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနက တနင်္လာနေ့(မေလ ၁၅ ရက်) မှာ ပြော ကြားခဲ့ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့တိရစ္ဆာန်ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WOAH) ရဲ့ လမ်းညွှန်ချက်မှာ ဘရာဇီးလ်အစိုးရရဲ့အဆိုအရ တောရိုင်းငှက်တွေမှာ HPAI ကူးစက်ဖြစ်ပွားမှုနှစ်ရပ် တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံမှ ကြက်ထွက်ကုန်များ တင်သွင်းခြင်းကို တားမြစ်ပိတ်ပင် သင့်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

ကြက်ငှက်တုပ်ကွေးဗိုင်းရပ်စ်ဟာ ကြက်ငှက်အစုအဝေးတစ်ခုလုံးကို သေစေနိုင်ပြီး မွေးမြူရေးကဏ္ဍအတွက် ကြီးကြီးမားမား ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဘရာဇီးလ်ရဲ့ကြက်သားတင်ပို့မှုနှုန်းဟာ ယမန်နှစ်က ၂၇ ရာခိုင်နှုန်းထိ မြင့်တက်ခဲ့ပါတယ်။ ဘရာဇီးနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်း အက်စပီရီတို ဆန်တိုပြည်နယ် ကမ်းရိုးတန်းမှ ရွှေ့ပြောင်းလာ တဲ့ ငှက်နှစ်ကောင်မှာ တုပ်ကွေးဗိုင်းရပ်စ် အမျိုးအစားခွဲ H5N1 ကို တွေ့ရှိရကြောင်း ဘရာဇီးအစိုးရက အတည်ပြု ခဲ့ပါတယ်။

ဘရာဇီးရဲ့ အဓိကကြက်မွေးမြူရေးပြည်နယ်များမှာ တောင်ဘက်စွန်းနဲ့ အနောက်ဗဟိုမှာ တည်ရှိပြီး ဘရာဇီးအခြေ စိုက် BRF ရဲ့ CEO ဖြစ်သူ မီဂေါလ်ဂူလာတီ က ပြင်းထန်သော ရောဂါဖြစ်ပွားစေတဲ့ ကြက်ငှက်တုပ်ကွေးရောဂါ ကူးစက်မှုကြောင့် မအံ့သြမိကြောင်းနဲ့ ကုမ္ပဏီဟာ မည်သည့်အခြေအနေအတွက်မဆို ပြင်ဆင်ထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလက တရုတ်၊ ဂျပန်၊ တောင်အာဖရိကနဲ့ ဆော်ဒီအာရေဗီးယားနိုင်ငံတွေဟာ ဘရာဇီးမှ ကြက်သား ထွက်ကုန် အဓိကတင်သွင်းတဲ့နိုင်ငံတွေ ဖြစ်ကြပြီး တရုတ်နိုင်ငံဟာ စီးပွားဖြစ် ကြက်မွေးမြူရေးခြံများမှာ ကြက်ငှက်တုပ်ကွေးဖြစ်ပွားမှုကြောင့် အမေရိကန်ပြည်နယ် ၄ဝ နီးပါးမှ ကြက်တင်သွင်းမှုကို တားမြစ်ခဲ့ပါတယ်။
ဘရာဇီးရဲ့ အိမ်နီးချင်း အာဂျင်တီးနားမှာလည်း ဖေဖော်ဝါရီလ နှောင်းပိုင်းက ကြက်ငှက်တုပ်ကွေးရောဂါကို တောင်ပိုင်း ရီယိုနီဂရိုးပြည်နယ်ရှိ ကြက်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းမှာ ပထမဆုံးတွေ့ရှိပြီးနောက် ၄င်းရဲ့ကြက်သားတင်ပို့ မှုကို ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့ပြီး မတ်လနှောင်းပိုင်းမှာတော့ ကြက်ငှက်တုပ်ကွေးကင်းစင်သော ဒေသများမှ တင်ပို့မှု ပြန်လည် စတင်ခဲ့ပါတယ်။ အမေရိကန်၊ ဥရောပနဲ့ ဗြိတိန်တို့မှာ ကြက်ငှက်တုတ်ကွေးရောဂါဖြစ်ပွားမှုကြောင့် ကြက်၊ ကြက်ဆင်နဲ့ အခြားငှက်များ စံချိန်တင် သေဆုံးခဲ့ပြီး တောင်အမေရိက၊ အာဖရိကနဲ့ အာရှမှာလည်း ပျံ့နှံ့နေလျက် ရှိပါတယ်။ ကြက်ငှက်တုပ်ကွေးရောဂါဟာ လူသားသို့ ကူးစက်နိုင်ပေမယ့် ဒီလိုဖြစ်ရပ်မျိုးကြောင်း ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက ပြောကြားထားပါတယ်။

Zawgyi Version;
ကမာၻ႔ထိပ္တန္းၾကက္သားတင္ပို႔ရာ ဘရာဇီးလ္ႏိုင္ငံက ပထမဆုံး ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ကူးစက္ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း အတည္ျပဳ
ေရာင္နီ (NP News) - ေမ ၁၆

ကမာၻ႔ထိပ္တန္း ၾကက္သားတင္ပို႔တဲ့ ဘရာဇီးလ္ႏိုင္ငံဟာ ျပင္းထန္ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး (HPAI) ကူးစက္ျဖစ္ပြားေန ေၾကာင္း ပထမဆုံးအႀကိမ္ အတည္ျပဳခဲ့ေၾကာင္း စိုက္ပ်ိဳးေရးဝန္ႀကီးဌာနက တနလၤာေန႔(ေမလ ၁၅ ရက္) မွာ ေျပာ ၾကားခဲ့ပါတယ္။

ကမာၻ႔တိရစာၦန္က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ (WOAH) ရဲ႕ လမ္းၫႊန္ခ်က္မွာ ဘရာဇီးလ္အစိုးရရဲ႕အဆိုအရ ေတာ႐ိုင္းငွက္ေတြမွာ HPAI ကူးစက္ျဖစ္ပြားမႈႏွစ္ရပ္ ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ဘရာဇီးလ္ႏိုင္ငံမွ ၾကက္ထြက္ကုန္မ်ား တင္သြင္းျခင္းကို တားျမစ္ပိတ္ပင္ သင့္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္စ္ဟာ ၾကက္ငွက္အစုအေဝးတစ္ခုလုံးကို ေသေစႏိုင္ၿပီး ေမြးျမဴေရးက႑အတြက္ ႀကီးႀကီးမားမား ဆုံးရႈံးမႈျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဘရာဇီးလ္ရဲ႕ၾကက္သားတင္ပို႔မႈႏႈန္းဟာ ယမန္ႏွစ္က ၂၇ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ျမင့္တက္ခဲ့ပါတယ္။ ဘရာဇီးႏိုင္ငံ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္း အက္စပီရီတို ဆန္တိုျပည္နယ္ ကမ္း႐ိုးတန္းမွ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းလာ တဲ့ ငွက္ႏွစ္ေကာင္မွာ တုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္စ္ အမ်ိဳးအစားခြဲ H5N1 ကို ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း ဘရာဇီးအစိုးရက အတည္ျပဳ ခဲ့ပါတယ္။

ဘရာဇီးရဲ႕ အဓိကၾကက္ေမြးျမဴေရးျပည္နယ္မ်ားမွာ ေတာင္ဘက္စြန္းနဲ႔ အေနာက္ဗဟိုမွာ တည္ရွိၿပီး ဘရာဇီးအေျခ စိုက္ BRF ရဲ႕ CEO ျဖစ္သူ မီေဂါလ္ဂူလာတီ က ျပင္းထန္ေသာ ေရာဂါျဖစ္ပြားေစတဲ့ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါ ကူးစက္မႈေၾကာင့္ မအံ့ၾသမိေၾကာင္းနဲ႔ ကုမၸဏီဟာ မည္သည့္အေျခအေနအတြက္မဆို ျပင္ဆင္ထားေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဧၿပီလက တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္အာဖရိကနဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရဗီးယားႏိုင္ငံေတြဟာ ဘရာဇီးမွ ၾကက္သား ထြက္ကုန္ အဓိကတင္သြင္းတဲ့ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ၾကၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ စီးပြားျဖစ္ ၾကက္ေမြးျမဴေရးၿခံမ်ားမွာ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္နယ္ ၄ဝ နီးပါးမွ ၾကက္တင္သြင္းမႈကို တားျမစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဘရာဇီးရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္း အာဂ်င္တီးနားမွာလည္း ေဖေဖာ္ဝါရီလ ေႏွာင္းပိုင္းက ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါကို ေတာင္ပိုင္း ရီယိုနီဂ႐ိုးျပည္နယ္ရွိ ၾကက္ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမွာ ပထမဆုံးေတြ႕ရွိၿပီးေနာက္ ၄င္းရဲ႕ၾကက္သားတင္ပို႔ မႈကို ဆိုင္းငံ့ထားခဲ့ၿပီး မတ္လေႏွာင္းပိုင္းမွာေတာ့ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးကင္းစင္ေသာ ေဒသမ်ားမွ တင္ပို႔မႈ ျပန္လည္ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္၊ ဥေရာပနဲ႔ ၿဗိတိန္တို႔မွာ ၾကက္ငွက္တုတ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ ၾကက္၊ ၾကက္ဆင္နဲ႔ အျခားငွက္မ်ား စံခ်ိန္တင္ ေသဆုံးခဲ့ၿပီး ေတာင္အေမရိက၊ အာဖရိကနဲ႔ အာရွမွာလည္း ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနလ်က္ ရွိပါတယ္။ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါဟာ လူသားသို႔ ကူးစက္ႏိုင္ေပမယ့္ ဒီလိုျဖစ္ရပ္မ်ိဳးေၾကာင္း ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ ကြၽမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားက ေျပာၾကားထားပါတယ္။