ရောင်နီ (NP News) - မေ ၁၅

ကင်ညာနိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ အမျိုးသားဥယျာဉ်တစ်ခုမှာ နိုင်ငံ့စီးပွားရေးရဲ့ အဓိကမဏ္ဍိုင်ဖြစ်တဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကြောင့် Amboseli တိရိစ္ဆာန်ဥယျာဉ်မှ ခြင်္သေ့ခြောက်ကောင် သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

မနေ့ည (မေလ ၁၄ ရက်)က ဆိတ် (၁၁)ကောင်နဲ့ ခွေးတစ်ကောင်ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ခြင်္သေ့ ၂ ကောင်ကို ထိန်းကျောင်းသူများက သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြောင်း Kenya Wildlife Service (KWS) မှ ပြောကြားပြီး ဒါဟာ နိုင်ငံအတွင်း တောရိုင်းတိရိစ္ဆာန် ပဋိပက္ခရဲ့ နောက်ဆုံးဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း စနေနေ့နှောင်းပိုင်းမှာ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်အရာရှိများက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

"ကံမကောင်းစွာနဲ့ပဲ ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်ကလည်း ခြင်္သေ့လေးကောင် အသတ်ခံခဲ့ရတဲ့အတွက် ဒီဖြစ်ရပ်ဟာ သီးခြားဖြစ်ရပ်တစ်ခုတော့ မဟုတ်ပါဘူး"လို့ KWS မှ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

Amboseli အမျိုးသားဥယျာဉ်အနီးမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ယင်းသတ်ဖြတ်မှုဟာ ဥယျာဉ်ရှိ တောရိုင်းများမှ ကမ္ဘာ့အသက်အကြီးဆုံးလို့ယူဆရတဲ့ ခြင်္သေ့တစ်ကောင် လွတ်ထွက်သွားချိန်မှာ ထိန်းကျောင်းသူများက လှံနဲ့ သတ်ဖြတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ Kenya Wildlife Service (KWS) မှ တာဝန်ရှိသူများက ယင်းကိစ္စကို ဆွေးနွေးရန်အတွက် ရပ်ရွာလူထုများနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ကြောင်း ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

“လူ-တောရိုင်းတိရိစ္ဆာန် ပဋိပက္ခဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် နည်းလမ်းများကို ရှာဖွေခြင်းမှာ အဓိကထား ဆွေးနွေးခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ အနီးတစ်ဝိုက်မှာ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များ ရှိနေခြင်းကို သတိပေးတဲ့ ကြိုတင်သတိပေးစနစ်များ တီထွင်ထုတ်လုပ်ခြင်း အပါအဝင် လူနဲ့ တောရိုင်းတိရိစ္ဆာန်များ ပဋိပက္ခဖြစ်နိုင်ချေကို လျှော့ချရန် နည်းလမ်းများကို အဓိကထား ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်” လို့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ကင်ညာရှိ သဘာဝကြိုးဝိုင်းတစ်ဝိုက်မှာ နေထိုင်သူများဟာ ခြင်္သေ့များနဲ့ အခြားအသားစား သတ္တဝါများ၊ တိရစ္ဆာန်များနဲ့ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်မျာ ဟာ အိမ်မွေး တိရစ္ဆာန်မျာများကို သတ်ဖြတ်ကြတယ်လို့ မကြာ ခဏ ညည်းညူကြပါတယ်။ ဧရိယာ ၃၉၂ဝ၆ ဟက်တာ ရှိ Amboseli အမျိုးသားဥယျာဉ်ဟာ ဆင်များ၊ ကျားသစ်များ၊ ကျွဲများနဲ့ သစ်ကုလားအုတ်များ အပါအဝင် တန်ဖိုးအရှိဆုံး တောရိုင်းတိရိစ္ဆာန်များရဲ့ နေရာဖြစ်ပါတယ်။ ကင်ညာနိုင်ငံမှာ ခြင်္သေ့အကောင်ရေ ၂၅ဝဝ ခန့်ရှိကြောင်း ၂ဝ၂၁ ခုနှစ်မှာ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ပထမဆုံး အမျိုးသားတောရိုင်းတိရစ္ဆာန် သန်းခေါင်စာရင်းအရ သိရပါတယ်။

zawgyi version
ကင္ညာမွာ ခရီးသြားလုပ္ငန္းရဲ႕ ထိုးႏွက္ခ်က္ေၾကာင့္ ျခေသၤ့(၆)ေကာင္ ေသဆုံး
ေရာင္နီ (NP News) - ေမ ၁၅

ကင္ညာႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းရွိ အမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္တစ္ခုမွာ ႏိုင္ငံ့စီးပြားေရးရဲ႕ အဓိကမ႑ိဳင္ျဖစ္တဲ့ ခရီးသြားလုပ္ငန္းေၾကာင့္ Amboseli တိရိစာၦန္ဥယ်ာဥ္မွ ျခေသၤ့ေျခာက္ေကာင္ ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။

မေန႔ည (ေမလ ၁၄ ရက္)က ဆိတ္ (၁၁)ေကာင္နဲ႔ ေခြးတစ္ေကာင္ကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျခေသၤ့ ၂ ေကာင္ကို ထိန္းေက်ာင္းသူမ်ားက သတ္ျဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း Kenya Wildlife Service (KWS) မွ ေျပာၾကားၿပီး ဒါဟာ ႏိုင္ငံအတြင္း ေတာ႐ိုင္းတိရိစာၦန္ ပဋိပကၡရဲ႕ ေနာက္ဆုံးျဖစ္ရပ္တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း စေနေန႔ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္အရာရွိမ်ားက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

"ကံမေကာင္းစြာနဲ႔ပဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ကလည္း ျခေသၤ့ေလးေကာင္ အသတ္ခံခဲ့ရတဲ့အတြက္ ဒီျဖစ္ရပ္ဟာ သီးျခားျဖစ္ရပ္တစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး"လို႔ KWS မွ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

Amboseli အမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္အနီးမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ယင္းသတ္ျဖတ္မႈဟာ ဥယ်ာဥ္ရွိ ေတာ႐ိုင္းမ်ားမွ ကမာၻ႔အသက္အႀကီးဆုံးလို႔ယူဆရတဲ့ ျခေသၤ့တစ္ေကာင္ လြတ္ထြက္သြားခ်ိန္မွာ ထိန္းေက်ာင္းသူမ်ားက လွံနဲ႔ သတ္ျဖတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ Kenya Wildlife Service (KWS) မွ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ယင္းကိစၥကို ေဆြးေႏြးရန္အတြက္ ရပ္႐ြာလူထုမ်ားနဲ႔ ေတြ႕ဆုံခဲ့ေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“လူ-ေတာ႐ိုင္းတိရိစာၦန္ ပဋိပကၡျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ နည္းလမ္းမ်ားကို ရွာေဖြျခင္းမွာ အဓိကထား ေဆြးေႏြးျခင္းျဖစ္ၿပီး ၎တို႔ အနီးတစ္ဝိုက္မွာ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္မ်ား ရွိေနျခင္းကို သတိေပးတဲ့ ႀကိဳတင္သတိေပးစနစ္မ်ား တီထြင္ထုတ္လုပ္ျခင္း အပါအဝင္ လူနဲ႔ ေတာ႐ိုင္းတိရိစာၦန္မ်ား ပဋိပကၡျဖစ္ႏိုင္ေခ်ကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ နည္းလမ္းမ်ားကို အဓိကထား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္” လို႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ကင္ညာရွိ သဘာဝႀကိဳးဝိုင္းတစ္ဝိုက္မွာ ေနထိုင္သူမ်ားဟာ ျခေသၤ့မ်ားနဲ႔ အျခားအသားစား သတၱဝါမ်ား၊ တိရစာၦန္မ်ားနဲ႔ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္မ်ာ ဟာ အိမ္ေမြး တိရစာၦန္မ်ာမ်ားကို သတ္ျဖတ္ၾကတယ္လို႔ မၾကာ ခဏ ညည္းညဴၾကပါတယ္။ ဧရိယာ ၃၉၂ဝ၆ ဟက္တာ ရွိ Amboseli အမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္ဟာ ဆင္မ်ား၊ က်ားသစ္မ်ား၊ ကြၽဲမ်ားနဲ႔ သစ္ကုလားအုတ္မ်ား အပါအဝင္ တန္ဖိုးအရွိဆုံး ေတာ႐ိုင္းတိရိစာၦန္မ်ားရဲ႕ ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ ကင္ညာႏိုင္ငံမွာ ျခေသၤ့အေကာင္ေရ ၂၅ဝဝ ခန႔္ရွိေၾကာင္း ၂ဝ၂၁ ခုႏွစ္မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ပထမဆုံး အမ်ိဳးသားေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ သန္းေခါင္စာရင္းအရ သိရပါတယ္။