ယွန်း (NSS) - အောက်တိုဘာ ၁

ပြောင်းလဲလာသည့် ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်များကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ပြည်ပဆန်တင်ပို့မှုကို ချင့်ချိန်ရမည့်အနေအထားရှိနေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါး အသင်းချုပ်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးရဲမင်းအောင်က NSS ကို ပြောသည်။

လတ်တလောတွင် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု ဖြစ်စဉ်များ မကြာခဏဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင် ပြည်ပနိုင်ငံအများအပြား၌ ရေကြီးရေလျှံမှုများအပါအဝင် ပြင်းထန်သည့် သက်ရောက်မှုများကို ကြုံတွေ့နေရကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ပြည်တွင်းဈေးကွက်တည်ငြိမ်ရေးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးကိုလုပ်ဆောင်ရန် ပို၍ လိုအပ်လာပြီး လာမည့်အောက်တိုဘာလတွင် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်မည့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုများကို စောင့်ကြည့်ရမည့် အနေအ ထားတွင်ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

“အဓိကကတော့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု အနေအထားက ဗီယက်နမ်မှာဆိုလည်း ပြင်းထန်တဲ့ သက်ရောက်မှုတွေခံစားရတယ်။ ထိုင်းမှာလည်း ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် သက်ရောက်မှုတွေများ တယ်။ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံဆိုရင်လည်း များတယ်။ နောက်တစ်ခုက မိုးစပါးရာသီကမကုန်သေးဘူး။ စက် တင်ဘာနဲ့ အောက်တိုဘာလကုန်အထိကို နောက်ထပ်ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနဲ့ ဖြစ် ပေါ်လာနိုင်တဲ့ ရေကြီးရေလျှံမှုတွေက ချင့်ချိန်ရမယ့် အပိုင်းတွေဖြစ်သွားတာပေါ့” ဟု ဦးရဲမင်းအောင်က ဆိုသည်။

သို့သော် ပြည်ပဆန်တင်ပို့မှုကို ယခင် မျှော်မှန်းထားသည့်အတိုင်း တစ်လလျှင် တန်ချိန်(၂)သိန်း တင်ပို့နိုင်ရေးကို ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်သော် လည်း ရာသီဥတုအနေအထားများ ပြောင်းလဲလာသည့် အတွက် ပြည်ပတင်ပို့မှုကို ချင့်ချိန်ဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်ကြောင်း ၎င်းကဆိုသည်။

“ နိုင်ငံတိုင်းကတော့ ပြည်ပတင်ပို့မှုကို ချင့်ချိန်ဆောင်ရွက်မယ့်အနေအထားများပါတယ်။  Target  ကတော့ထားတယ်။ မပြောင်းလဲဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံဆို တစ်လကိုဆန်တန်ချိန် (၂) သိန်း  Target  ထားတယ်။ ဗီယက်နမ်ဆိုလည်း တစ်လကို (၄)သိန်း၊ (၅)သိန်းလောက်ပို့ဖို့  Target  ထားတယ်။ မြန်မာ နိုင်ငံတစ်ခုတည်းမဟုတ်ဘူး။ နိုင်ငံတိုင်းမှာလိုတာပေါ့။ အိန္ဒိယဆိုရင်လည်း ကျွန်တော်တို့တစ်နှစ်ပို့တဲ့ ပမာဏကို တစ်လလောက်နဲ့ကိုပို့တယ်။ ဒါပေမဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံကိုယ်၌က ပို့ကုန်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စတွေကို သုံးသပ်ဆောင်ရွက်နေတာတွေရှိတယ်။ ကုန်သွယ်မှုမှာတော့ ပူးပေါင်း‌ ဆောင်ရွက်ကြတယ်။ ရာသီဥတု အနေအထားသည် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုပေါ်မှာ ဘယ်လို သက်ရောက်မှုတွေရှိလာနိုင်တယ်ဆိုတာကို ချင့် ချိန်ဆောင်ရွက်ရမှာပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အရန်ဆန်တို့၊ အရန်စားနပ်ရိက္ခာတို့ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍက ပိုပြီးအရေးပါလာတာပေါ့” ဟု ဦးရဲမင်းအောင်က အသိပေးထားသည်။

လက်ရှိတွင် ‌မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဒေသ တွင်း စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးအပါအဝင် စားနပ်ရိက္ခာ ထုတ်လုပ်တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ရေးများကို အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၊ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ မလေးရှားနိုင်ငံ၊ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ အပါအဝင် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတို့နှင့် အပြန်အလှန်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက် လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ အရန်ဆန် လုံလောက်စွာရှိနေပြီး ပိုလျှံနေသည့် အတွက် လက်ရှိ အချိန် အထိ စိုးရိမ်ရမည့်အနေအထားမရှိသေးသော်လည်း ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုပေါ်မူတည်၍ ချင့်ချိန်ဆောင်ရွက်ရန်လိုကြောင်း ဦးရဲမင်းအောင်က ဆိုထားသည်။ ယခု (၂၀၂၄ -၂၀၂၅) ဘဏ္ဍာရေးနှစ်၌ မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးအသင်းချုပ်အနေဖြင့် ဆန်တန်ချိန်(၂)သန်းနီးပါး တင်ပို့ရန်လျာထားပြီး ပို့ကုန်ရငွေအနေဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၁)ဘီလျံအထိ ရရှိရန် မျှော်မှန်းထားသည်။ 

ထို့ပြင် ပြီးခဲ့သည့် (၂၀၂၃) ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် အယ်နီညိုရာသီ ဥတုဖြစ်စဉ်ကြောင့်လည်း နိုင်ငံအချို့၏ စပါးထွက်ရှိမှုများထိခိုက်ခဲ့ပြီး ဆန်ဈေးကြီးမြင့်မှုများနှင့်ပါ ရင်ဆိုင်ခဲ့ကြရသည်။